Friday, July 12, 2024

ZOLAI GELHZIA KISINHUAI

 #ZOMITE ZOLAI MALGAWM KIHAL DING LEH KIMAT DINGTE KISAM LUA MAHMAH

Online pan zolai kigelhte ka etet ciangin ih zolai gelhdan uh kibangthei hileh ut huaisa mahmah ing! Tua hangin tampi zong kisam masa kei in a nuai aa ka hihteng kibangleh etlawm leh picingpah ding hi! 

#ZOLAI pen Joseph Herbert Cope in zattheih dingin 1913 kumin ABC alphabet zangin na bawlsak hi. Tua ahihmanin amau aa danmah zuileng etlawm pah hi. 

1. #English One Word Zomi in One word ahih ding hanciam ni!

Gentehna:. Cross = Singlamteh 

( Sing lamteh hilo)

2. #Lai igelh ciangin a kimat ding leh kihal ding ngaihsun pha mahmah ni! 

#Gentehna:- 

1) Ka (ta numei)kiang ah tu kei in!

2) Ka (tanu mei)kiang ah tu kei in!  A ki-umte nih en leng a kihaldan kilamdanna hangin a deihna kibangvetlo hi. Pilvangtakin a kihal ding leh kimat ding khensiam ni! 

3. Englishte in #Prefix = Mathuap leh #Suffix = Nungthuap aneih mah bangun Zomite in zong ineih lam phawk ni. Zuipah leng i laite uh etlawm mahmah ding hi! 

#Prefix = Maithuap Zomite in 2 kinei aa Ki leh Pi ahi hi.

#Gentehna:- 

1)Ki = ki-it, kingai, kithei, kimu, kilawmta.

2) Pi= pibawl, picing, pimuh atuamtuam…

(Ki leh pi pen Amai aa tawh kimat hamtang ding hi.)

#Suffix = Nungthuap pen Zomite in tamsim kinei hi! (Gtna: na, te, pih, sa, bawl, sak, dan, kha, khia, tampi om 15 val tang om!

#Gentehna:- 

1) hoihna, laibute, theihpih, hoihsa, pawlbawl, suaksak, theihdan balkhia, 

Te leh Ki pen kikhial nuam phadiak ahihmanin gencianna: Mangte in Pural form (s) pen Zomite in (te) cihtawh a kibang hi. Books laibute, pictures Mante or limte. 

4. #Prefix Mathuap leh Suffix Nungthuap zatkhopna!

Gentehna:- ki——na, ki—sak, ki—kha

Kitheihna, kimaisak, kisatkha tampi om

Pi—na, pi—sak pimuhna, pibawlsak 

5. #Kammal kibangte kimatsak ding!

Gentehna:- kah toto, tai tautau, hoih mahmah, leng tautau, tampi om lai! 

6. #MIN gelhdan. 

Minpi ahihleh kihal ding aa, Minneu ahihleh word khat kimat ding hi. 

Gentehna:- Minpi= Kham Khan Mang 

Minneu nickname: Khanmang Or Mangpi 


7. Le leh leh zatna muhdan hopna

Le cihpen Tedimpau Zolai ah zatna om taktak lo hi, Manipur lam Zomite or paite pau or awkaih pan hi aa, Kawlgam Zomite in Tedimpau ah izat nop leh:—

#Gentehna: Nulepa, Ulenau, Ciinletuai, cihdan in kopkhatdante ah kizang thei aa Leh zatnate ah le izatloh ding kitheisak hang.

#Leh pen :- Kawlgam leh India, Zomi leh Kawlmi, Zomi leh Meitei, cihdan ding hi aa, Zomi le Meite Kawlgam le Zomgam ihcih leh manlo hi! 


Zolai siamsate in hihteng man peuh le hang Zolai pen etlawm mahmah pah ding aa standard neipah ding hi! 

AA, II, EE zat dingte tawh kisai-in kei ngaihsutna ah Min ahih kei buang leh zangdah mailehang hoih  penpen hi! Laigualzui-in a awsuah leh khiatna kibanglo lel hi! 

Apostrophe (‘) aw sansakna hihdante pawl zong zat kulse lo aa, Falam makaite khat in zong a lai na sim siam nop leh a pau siamphot in, acih bangin mikhualna tawh hihnemnum lo-in asim siam ding ideihte apau siam phot leh simsiam ziau ding hi! 

Kithudon phalo sese hi i Zolai 

Vei man bek hi! Kei zong a kisinsinlai ka hi hi! 

Lungdam veiman bek hi.

Siam Khaute 

7/12/24



No comments: