Monday, April 30, 2018

"NU DINMUN NA TUNMA TEIH HUAI THUTE"


NU.” CIH DINMUN TUN MA, PASAL NEI NUMEITE THEIH HUAI THU PAWLKHATTE
By: Lia Vung Hau Lun 3rd year BNSc.
“Nu.” cih dinmun pen Pasian in numei te tung a hong piak thupha khat ahi hi.
Nu cih dinmun a kicing sak in tate ahi hi. Tate pen Pasian hongpiak thupha te ahi uhi. Tua hi aa ‘Nu’ cih dinmun i tun ma in i nawkkhak ding leh ngaihsut ding thu pawlkhat te kong kaikhawm hi.
Pasal neih khit zawh nauneih pah ding na khentat aa leh
1. Naupaaina tawh kisai a theihhuai thute a tel siavuan
te tawh kikum in. Naupaai ngei khinsa na Nu leh na lawmte
kiang ah zong dong in.
2. Naupaai sung zong nungaklai mah bang in hoihtak kizep ding thupi hi.
3. Na nek ngeiloh mehteh mehgahte nesin se kei in.
4. Vitamin namkim leh siktha (Iron akihel Vaitamin)te ne in. (Folic acid 0.4mg)
kihel thazate ne lecin hoihpen hi.
5. Zatep, zu dawn kei in.
6. Na pasal zong a cidam nangin hanciampih in.
7. Numei ngeina na niin neih hun pen na pasal theisak in. Tua hileh nau neihtheih hun ding kitel thei ding hi.
8. Nau na paai mapek in Ha Siavuante kiang na halak in. Na ha mantak in nawt den in. Kamsung bekthamlo pumpi sianthona ding hahkin in.
9. Nauneih ding na khentat khit ciang damhlohna tuamtuam hangin zato na kilak aa leh Siavuanpa tung nau na paai lam gen hamtang
in. Naupaai hunsung gilsung aa om nauno pumpi kilamzia a siatlawh sak thei zatui te hong piak khak lohna ding ahi hi.
10. Khankum 35 val in nau deihna pi nau na paai nai kei leh numei cidamna lam a teelkan Siavuan (OG Specialist) te kiang ah hun sotto sese lo in kilak pah in.
Naupaai laitak a theihhuai thute
12. Nau na paai lam na telkhit phetin na pasal, na teekte
leh na nulepa te theisak in. Siavuante kivel sak in.
13. Na gimlua in sem kei –in.
14. Lungkham haksatnate a hoih lam in ngaihsun
inla na lungnuam sak in.
15. Sun in khangkhatta ihmu den in.
16. Nekledawn khatpeuh ne ding na hih leh ciamteh masa in. Lauhuaina khat peuh piang leh nekledawn pan hi maw hilo cih theih na ding ahi hi.
17. Nau paai sungin sungnim luaksuak, dipsatna leh sungkhak cihte hong om leh Siavuante kiang kilak pah in.
18. Zanin ihmut cimding kisam mahmah hi.
19. Zan lup madeuh in nai lang pan nai khat sung khawng
na nau (gil tung pan) damdam in zut in thu ngen in. Tua hileh hong ihmu theisak in hong tawldam sak ding hi.
20. Puan kigak lua silh kei in.
21. Naupaai sungin cidam na ding pumpi gamtatna
(exercise) bawl huai mahmah hi. Pumpi gamtatna bawlna hangin
sausiat theihna pan hong kem in nau suah ciang aa na sakna te
kiamsak bekthamlo in nungsang buaina te pan hong dal hi.
22. Nau suah kuan ah hong koi ci nat ding, bang te hong kilamdang ding cihte theihkholh ding kisam hi.
23. Nau suahma in a hoih thei pen tawh man kizaih in. Tua in nanglenang naupang Nu suakta ding na hih lam hong phawk sak ding hi. Tua hi aa na dinmun hong kitel sak ding ahi hi.
24. Nau na neih ciang a kisam ding nau tawdap, naungek puan leh a kisam ding vanzatte a hithei zahin kigingkhol in.
25. Nau nawi piak zia ding limtak in kisin in.
26. Nau na khak/kham nop ta aa leh a kisai Siavuante tawh kikum in.
April 30,18




ZUI LE CIN KISIK OMLO

HIH THUTE ZUI LECIN NA KISIK KEI DING HI

Hong kigensiatna kammal khatpeuh na zak ciang in, na ngaihsutna ciang bek ah koih in la, na khuak sung tungsak kei in.

Mi khat na khem leh tua pa tungah na khantawn in na maimial ding hi.

Na hauh na kiphatsakpih se kei in la, mizawngte simmawh kei in. Amaute neihsa a tawm hangin nang sangin a ngahna uh a man zaw ahih lam na thei kei hi.

Na kiangah mi khatin mi dang khat hong gensiat leh pau loin om in. A sawt loin mi dang khat kiangah nang zong hong gensia ding cih thei in.

Gitlohna leh kipilsakna in mihing lungsim susia hi.

Na neih loh pi khat na kam tawh na kihamphat leh khantawn leiba a nei na hi hi.

Pate in tate deihna kan masa lo ahih man in, tate in pate deihna zui zo lo uh hi.

Pate in tate sat leh thuhilh kici a, tate in pate sat leh mi gina lo ci-in kikhialsak hi.

Mi khatpeuh tawh na kiho ciangin na kihopihte kampau tuh bawl kei in/ khaktan ziauziau kei in.

Na heh lai takin laikhak khatpeuh sim kei in. Bang hang hiam cih leh laimal tungah
aw sang aw niam cihte kikoih lo hi.

Sep ding/bawl ding/vaihawm ding khatpeuh hong kimuangin nang hong ki-ap caingin na sep zawh kei leh a tua cih hang hi, tua a om loh hang hi ci-in na kam tawh kitat sawm kei in. Tua pen mi khenpeuh ii zat theih kammal ahihi.

Na sep zawh loh ding khatpeuh kipimuh ding utna in sem zo mah ning ci se kei lel in. Tua bang mite neumuh ding simloh
a dang om lo hi.

Hoih lohna neucik khat pen gengen leng thulianpi suak a, thuhoih khat pen gengen le hang a beimang ding tawh kibang pah hi.

Tu ni panin thu hoih lo peuhmah gen nawn lo ding ci-in na kam kepsawm le teh na kihopihte honkhat kam nei lo a bat ding lam ngaih sun in. (ei kidawm masa ding)

Thuhoih na theih khempeuh genkhia kei in.
Mi khempeuh in thuhoih sang kim zo lo uh hi.

Na pau ding ngaihsun mengmeng in la,
dam takin pau in la, kician sak mahmah in.

Lungdam kohna leh thumna kammal na gen ding ciangin na gen ding pa mittang en kawm sa-in gen in.

Mihing' lungsim na theih nop leh thu a gen ciangin a mittang en lecin theih baih pen hi.

Thungaih hahkat in la, kampau kidawm in.

✍️ Job Cinpi.

Source: ZOMI Laisim nuamte.

Saturday, April 28, 2018

ITNA TAWH A KILAM INNKUAN

ITNA TAWH A KILAM INNKUAN 

1. Nitak lup Ding ciangin hun saulo Innkuan thunget khopna nei hamtang uh hi.
2. Sun sung sangkahna, nasepnate ah vai a lem hiam, anuam hiam kidong uh hi.
3. Zing thawh ciangin, zingpha, zingthawh a nuam hiam kici hamtang hi.
4. Zong vai nitak vai kikum khol tangtang uh a, Amau tumtekin omlo uh hi.
5. Avak aciah hun Ding uh kitheisak
Hamtang uh hi.
6. Kihehsuah zel taleh hehna thangpaihna khangsak lo-in mawh maisakna leh theihsiamna tawh zawhna lasiam uh hi.
7. Maigum gemgam lo-in maitai thei zaw hamtang uh hi. Tua pen Laisiangtho in cidamna ci hi.
8. Kammal hoihte pauthei uh a, Kam ginalo pen Amau kampan ging khollo hi.
9. Itna bulphuh uh ahih manin Itna mah ngah uh a, Midangte in zahtak uh hi.
10. Itna tawh akilam Innkuan sungpan in Palik tawh abuai tawm mahmah a, Midang tawh thu kinei-in zum kitung zong omlo hamtang ahi hi.
11. Itna tawh akilam Innkuan sung pan akhangkhia naupangte pen sangkahnate ah zong lawhcing hamtang uh hi. 
12. Itna tawh a kilam Innkuan Pan akhangkhiate pen mi tawh kitot kilaina tawmzaw hamtang hi.

By: Sianu Hau Sawm Dim

Source:- Zonu tongluan


Thursday, April 26, 2018

THUPI ZAW

THUPI ZAW
1. Jesuh thei cih Sang bangci nungta khawm cih thupi zaw!
2. Laisiangtho sim thupi mahmah tuasang nuntakpih thupi zaw!
3. Biakinn ah kikhawm Thupi na ven bangci kikhopna cih thupi zaw!
4. Pasian bia thupi mah2 Bangci Biakna cih thupi zaw!
5. Hauhna pen thupi mah2, bangci huah cih thupi zaw!
6. Hoihna thupi mah2 bangci hoih cih thupi zaw!
7. Thungetna pen hoih mah2 bangci nget cih thupi zaw!
8. Pil pen hoih mah2, bangci Pil cih thupi zaw lai!
9. Na omna mun aman Ding thupi hi, tuasang kua tawh om khawm cih thupi zaw lai!
S.Khaute
Dec1917

KA PASAL LUNGKIMNA By: Khawm Mung


KA PASAL LUNGKIMNA ~ NUPI KHAT

Ka pasal neihzawh kum 8 pha ta hi. Pasal neih nak haksat taktak mah ei maw. Mi zi leh mi mo hihpeuhmah bel a zo zo mahmahlo hiveng e, ci-in ihmu lo liangin ka khitui a luan ni leh ka kahsim ni tam mahmah hi.

Ka pasal tawh ka kitenzawh kum 3 a phak a kipanin ka nupa un ka ki-itna uh bei in kingaihna zong ka nei nawn kei uh a, ka nuihloh uh pen kha tampi pha ta a, hehna ding bekbek ka ki zong tuak uhhi. Ka pasal nui ngei nawnlo in kei zong ka nui zo nawn kei a, nupa bek a, inn om khak ding ka kihta mahmah hi. Ta lah 3 nei khin lailai ka hih uh ciang a,ken bangmah semtheilo in naukep leh innsung na teng ka sem a, innsung nuntakna leh nekzon khempeuh ka pasal sepsa bek ahihi. Ka lawmpa hong ciah leh maigum sa in hong tung a, ken zong ka maitai zo tuan kei hi. Ka pasal hong tung kisil, anne, phone khoihkhoih/ computer khoihkhoih in innkuan kiho om ngei lo in a cim ciangin lum mai hi. Zan lup ciangin kiten tung lam tawh kibanglo in ki paupih vetlo/kitawng kawmkawm in ka lum uhhi.

 Ka nupa kikal thu uh a siat mahmah ciangin kikhen ding ka ngaihsun a, ahihangin ka tate en in khitui luangin thu nget lam ka kipan hi. Ka pasal theih ding utlo in ka kingaihsut kawmkawm in ka pasal a ding, kei a ding, ka tate ading leh ka innkuan ading kha khat sung thu ka nget khit ciangin hih a nuai a bangin khensatna leh zuihna ka neih a kipanin nupa nuam leh innkuan nuam ka hi ta uhhi.
1) Ka pasal pen a pilna leh a haina, a hoihna leh a siatna, a hatna leh a thanemna, a siamna leh a cinlohna khempeuh itna leh ngaihna tawh ka sanzawh sa khempeuh a thak in sankik zawhna nei ding.
2) A hihna khempeuh kei a dingin kicing hi, ka pasal kisapna khempeuh a huh ding a kipia a zi ka hihi. A lungkham leh lungnuam sak ding, tui a duh leh tuisuah ding, a gil a kial leh anpia ding, a puan leh a khedap akipan a vanzat khempeuh siangsak ding, a dah ni in hehnem ding, ka lawmpa lungkimlohna leh hehna khempeuh kipatna bulpi pen kei ka hihi, ka pasal a nuinui sak hi ta ning.

3) Pasal te lungkim na pen a pumpi tung
khempeuh ah om a cih uh pen mansa mahmah ing, ka nasep buai na te laklawh cih omsak ngei nawnlo in ka pasal a dingin ki pumpiak ning, ka pasal a ding manlo peuhmah paulap nawn ngei lo ding, ka nasep khawl bawl zaw liangin ka pasal mai ka vil ta dinghi.

4) Inn hong ciah leh thakhat in kongkhak ah delhpah in a van sang in ka dawnden ta dinghi. Ka lawmpa hong ciah ma in innsung siang sak in kei leh naupangte zong ka kisil siang ta ding uhhi. Ka pasal in nungak te, mizi te kipuahdan leh a kizemdante khawng en kaikai in a lunglenna teng kei hong muh a kipan a beisak zawhna dingin ka pasal iplah leh thangah theihtheihna dingin ka omta dinghi. Khua sung a a numei muh te ka demzawh sawm ta dinghi. Pasal te bel numei hoih pian a sak te uh en tantan zel uh a hihciang vua.

5) Ka pasal in hong kin nawn kei mah leh a theilo kineih in ka pasal ka itna ka thak suak sak tawntung dinghi. Khuasungah/nasepna ah a pai ciang phone tawh hopahpah ding, message ka khakpahpah ta dinghi.

6) Tu bansiah ka pasal nu leh pa, sanggamte leh a meltheih te hai ka sakna teng, gina lo ka sakna teng, hoihlo/gilo kasakna teng bei sakin ka pasal ka itna hangin amaute khempeuh zong ka it ta dinghi. Ka pasal leh a innkuan pihte khempeuh tungah hehna leh lungkimlohna, nuakna leh gensiatna khempeuh ka zang nawn kei dinghi. Itna bek bulphuh in ka nuntakna leh ka hunte ka zang ta dinghi.
7. Ka Pasal ka it mahbang in, Amah tawh kilungtuak in, amah biakna a upna te zuikhawm in, kokia kahi zong in sihpih ngam in Ka tate uh kamaikaih ta ding uh hi.Pasian thupha piak ka Pasal tawh Innkuan nuam hita nung. Pasian makaih tate hita nung.
 Zi hoih pen a pasal’ minthanna le lungdamna hi a, a pasal a maizumsak zi pen a pasal adingin a dam thei lo guhnatna tawh kibang hi.

Source: U Khawm Mung-SMF Enterprises Center).

April2618



Saturday, April 7, 2018

IH KITANGSAP MAHMAH UH THU

Zomite Lai Simsim Hunta
~~~~~~~~~~~~~~~~~~
Zomite i kitangsap mahmah thu hi ei, kikhel leh zop hun ta.

1. Zuusai pai in tuttut hun hinawn kei.
Lai simsim hun hita.
2. Pawi citeng paipai khiam ni.
Laisim ki zekai khin ta.
3. Zankim zankhang ah vakvak hun hinawn kei.
Tua hun teng laisim hun in khek hun ta.
4. Zomite i khantoh lohna tua party hang hi.
Makaite’ ginat lohna hi, ci-in gensia sia nawn kei ni.
Ahang taktak in tua mi gensia siate mahmah in thu thei loin
Lai asim loh man hi.
5. Zomite (300,000) bang kipha ta.
Laibu bu (500) kikhawng zolo.
6. Nisim in smart phone hoih nono atawi mitam tektek.
Latest theithei kidem ngeingai uh.
Laisim mimal kibeh lap ngei lo.
Library pai ding, cih peuhmah om ngei lo.
7. Kha sim in pawi bawl tawh buai den.
Lasiam te, ciamnuih siamte tawh gualnuam in nitum.
La bekbek tawh buai. Lasiamte pahtawi in thupi ngaihsut.
Laisiam, mipil te thungen ngaih in nei lo.
Pilna tawh kisai seminar bawl cih peuhmah aom in om ngei lo.
Lasak pawi ahi leh kalsim in bawl den.
Tuate khiam in seminar bawl kipan ni.
Laisim ta ni.
8. Namdangte in kha (1) in laibu bu (4) bang sim uh.
Zomite in kum (1) in bu (4) asim ding mimal bangzah aom tam!
9. Smart phone leina dingin tul tampi bei ngam.
Laibu (1,000) man leina ding ciang haksa sa daldal.
Bang ci khantoh mah ding.
Mi’ zungkawk kawk dingte mah hilai hang.
10. Leitung gam makaite enleng
Degree ngah tawm mahmah.
Ahi zongin lai asim te vive uh hi.
11. Abraham Lincoln in laisim
Mahatma Gandhi in laisim
Bogyoke Aung San in laisim
John F. Kennedy in laisim
Albert Einstein in laisim
Thomas Edison in laisim
Mother Teresa in laisim
Madame Curie in laisim
P. Moe Nin in laisim
Aung San Suu Kyi in laisim
12. Ih minam, i gam khantoh na’ng i sep nop leh
Degree ngah tektek kul masa kei.
Laisim ni.
Degree bangzah in ngah ta leng
Tuni buaih ngah in zingciang in lai nasim kei leh
Thai ciangin lai theilo suak ding hiteh!
13. A tawpna ah i gam, i lei adingin
Phattuamna i pia zo kei zongin
Asia le apha limtak i khen theihna ding
Guptuam, paihtuam nei lo-in aman in i muh theihna ding
Mi khemsa in i om nawn loh na ding
Haksana i thuak zawhna ding
Hauhna i puak zawhna ding
Zawnna i thuak zawhna ding
Gilkial dangtak i thuak zawhna ding
I pumpi i khep zawhna ding in laisim ni.
Zomite Laisim Hun Ta!
#Dimno’ Pa @ Paukap

Friday, April 6, 2018

KIPUASEH KEN NUMEI AW

#Numeite Theih huai

Numei khat in agen Ka zak ah Numeite in ih nung ihsai kik don2 pen zadah ing hoih lo hicih simkha ing! 

Tuamah bangin Numeite in Pasal ih neih nakleh ih Pasal lam mah ah kiphumlut pah tintenin om leng na lawmpa zong Lungdam Ding hi. Nang leh nang zong a kipuaseh2 suaklo pah hi.

Nunglam bel hong kisap hong kidot kei leh a theilo bangin Om hithiat dingpen thupi mah2 khading hi. Asia lam lim2 tawh nunglam Unau pih leh Nulepate buaipih loh pen thupi mah2 dingsuak Hi.

Na Mailam ah nawt in, “Numei pilin Ama khuat” naci uh hi Pupate in. Atak2 a bel Numeite pen Pasal na neih Ciang Nakhanggui a kisim kha hipan Hi . Na nunglamte peuh mahin simkhalo hi, unau Pasal 2/3 na phak uh leh zong a nau zaw lamte kisim kha lo hikhang gui ah. Tua mah bangin Numei zong kisim lo a Pasal aneih teh kisim pan phung neipan kici hi.

Tua ahihteh Na Pasal Beh leh phung pen Keibeh phung hi cipah in na Pate Beh leh phung peuh buai pih nawn ken nang a dingin man nei nawnlo lel hi. Na mainawtna lam beh kei Behhi cipah thei lecin Na lawmpa lah Lungdam hemham ding in na tekte zong Lungdam Ding a ki-Itna khang tuam tham Ding hi. Ka lawmnu or monu ci-in Hong Kisaktheihpih lai mah2 Ding uh hi

Ahih loh a, Tua na lutna na beh Pan na Khang kisim pan hi Numei aw, Naomi zong Israel’s Pan akhang kisim Pan hi a mah Mop mite hi.

Ih nunglam Sang ih malam ih cihtintenna pen  Khantohna leh ki-Itna Innkuan Nopna hiziau mawk hi.
Tua ahih manin Numei aw na mainawt tinten in!

Nang leh nang kipua seh nawn ken!!!
Hizah cini hong Sau tuak lua !!!

Numeite nangaihsut dan gen aw!


S.Khaute




Thursday, April 5, 2018

ZOMI KHAUBANG HUALKHAWM


KILUNGHUALNA DING

Ei khang ah bel theizo khangin ihtate khang ah Zomite lung kihualna apian theihna dingin tulaitak a nulepa akicite in I innkuan sung uh panin pan ih lak mahmah kul dingin lamen leh sunman in gelgel ing. Tuibang luang khawm, Khau bang hualkhawm, sinthu khatin kalsuan theihna dingin nulepa pilepute tung ah mawhpuak, vaipuak om mahmah in mu ing,

Zomite sung ah Ko, No cih pen tam mahmah mawk hi. Tuate atawmna dingin tuni akipanin pan ih laktek dinguh pen thupi mahmah kha ding hi. Tanglai apan, Tulai tak dong ih lungsim hong kidangsak, hong luangkhawm sak theilo, khaubang ih kihual theilohna uh bang hi dingin na um mawh pen hiam? Ngaihsun leng uthuai hi khangthakte aw! Tanglai in Kawlgam (Myanmar) ah ih Awkaih zui-in kumpi in ciamteh mawk hi. Hong ciaptehte zong tuadan lungtang ih neih man hi mawk ding hi. Tulai khang thakte nangawnin tualungtang kivomto lai mawk sa ing. Bangbang hi leh tuabang lungtangte akhengkhia ding khangtak momno or khangthak nulepate tung vaipuak tampi om hi. Abeisa hunte abeisa in ngaihsun in tua kipanin ih lungsimte uh hong kigawmkhawm thei dingin panla ciat dingin Ih ZOMI ka itna tawh hong zawn tang2 ing.

Bangci bangin panla ding ih hiam cih eh tulai tak a Nulepa ahite leh Nule pa hong hidingte Momno lia leh tangte in ngaihsut huai mahmah hi. Tulai takin Awsuah tuamtek azang nam 4/5 khawng pha dingin lamen ing Myanmar sung lam ah. Tua ahih manin eikhang ah kilunghualna ih muzo kei zongin itate khangpan in mite tungah gualzo Zomi apicing asuahtheihna dingin haksa nasata zongin ihtate pen Innsung panin Zomi khempeuh awkhat, hualkhat, ahih theihnadingin leh kikhenna aom lohna dingin ih laizat ahi ZOLAI tawh hopih ciat2 ding pen hong gennuam ing.

Ih kihona tuam in ihlaizat atuam ciangin kipumkhatna, khaubang hualkhop ding pen haksa mahmah naciang om mawk hi. Bangbang hileh ZOMI picinna ding, kipumkhatna, kihualna ding, khaubang hualkhopna dingin haksa ihsa ta zongin ZOLAI ihzat ZOPAU or (Tedim)pau mah tawh ihtate hopih tangtang dingpen thupi ding hi. Ih hopihna atuamtuam, ih laizat atuam hong hihteh khaubang a kihual khopding pen haksatna tam mahmah thei mawk hi. Ih lungsim uh ka or ko, no cih hong tam den hi. Tanglai akipan tuni dong tualungtang kivom tek a, kipumkhat ding haksa lua hi. Awkaih tuam laizat tuam cihdan hong hikei leh 90% bang kihualna hong om pah lel ding hi. Tua dingin ihtate innsungpan in pantah tekni.

Tedim pau cihpen nau dangkhat danin ngaihsun kei in. Tedim khuapi pan a hong piang awsuah tuamtuam kigawmkhawm a hong piang ahih manin Tedim khuapi min apua hi lel a, aman takin Zopau kici hi. Tedim or Zopau ih ci zongin kilamdang lo a atuampi in ngaihsunlo in ZOMI khangthakte mailam ding khualna tawh Zolai, zopau mah zangin ihtate pantah ciatni. Zomite kipum khatna, kihualkhopna ding pen abulpi in Innsung pan mah hi a, kikhenna ahong piangsak pen innsung pan mah kipan hong hipah hi. Zomi lak ah lungsim tuam aneidingin ihtate pau leh ham tawh pantah masa lo in saupi ngaihsutna tawh Zolai zopau mah zatpih leng hong hibialbual lo in, lai khat zang, awsuah khatzang suakthei ding hang atuani ciangin ZOMI sung vaihawmna tampi hong nuam mahmah pah ding hi.

Mizote Mizoram, Manipur le Myanmar ate i et ciangin a kihualna  pen apau uh leh lai kibang hi. Zomite e Ak lei phiat bang mawk tu akipan hanciam ni. Khangsawnte hual khawm ni.

Tuni in Nang leh kei tavuan, mawhpuak, vaiphuak ahih lam na kitheih leh ih MINAM ZOMI hong khanglian in hong thahat sem2 ding a, ei leh ei thuvai hawmna dong hong tung pel mawh ding hi. Zomi hanlungciam mi maimai hi keiteh na melhoih in asemzo nu, pa hi teh.
Lungsim lolam a om leh ngaihdam bawm ah!!!
Lungdam
S.Khaute
April 5, 2018



Sunday, April 1, 2018

KA PA PHAWKNA A TUAHKHAK THUTE


KA PA PHAWKNA A TUAHKHAK THUTE
Nidang lai in Tuimui tawh kigamgi lam ah tanaute tawh lo vatin kagiak uh hi hong ci hi. Ni nih bang ka vat khit uh the zankhat kalawmte gel ihmuta in kei kahak lai a melphualpi kacih sung uh ah Mau heiga ding kalakte hal in ka kiatkiat hi. Tua zankim laitakin kalovat uh ataw lampanin ciangkang kisit tan setset in hong gingging a, hih zanpipi in bang sa hong pai hiam cih ka ngaihsun hi. En pak lo in hong gingzel a atawp ah ka etsuk leh amit tang lemlam kha thong paito ka mu hi.

Ka lawmte gel ihmu in naksia damdam lai uh a hih pen hoih hetkei ei ci-in keizong singkhuah am khat tawh kadensuk leh taimang in hong painawn kei in teh ci-in hici-in ka om a kalawmte kaphong kei hi. Nailang dektak kihalciang in ciangkang hong kisiktan setset kaza kik a, ka etkik leh amittang kilkel in hong paito leu2 atua pen Sahang hi-in kei zong singtawng am tawh kadeng suk kik hi. Athuveina bangah tuadan hong hih ciangin kalawmte-in lah phawk peuhmah lo-in ihmu uh ahihmanin kaphong a kagen leh khatbang hong laulua zaw kik hi.

Tuapanin tawlkhat kangak uh leh hong paikik veve ahih manin alauna dingin kadeng suk kikvua tawlkhat sung hong dai hi. Tua sahang pen ka den2 uh ciangin hong pai nawh semsem zaw hi. Lawmte kiang ah bangle2 ih vanteng ih giahna buk sak ah koih to-un kaci a, tuakhit teh kagiahna buksung uh ah, singkeu, guakeu leh guahing kagiah buk uh dimin nih in ciangin khat in akiang a singkung pi satgek2 in ka om uh hi. Tuateng ka hih khit uh ciangin tawlkhat sung ka ngak uh leh hong paito leu2 a, tualaitak in tua singkung kapuk sakuh leh ngaih kisa in zanpipi in mualkuam teng thawnin agal a zawng giakteng hong kokek mang uh hi. Tua khitphet in ka buk sung uh a kacianuh singkeu leh guate kahal uh hi. Tua hong kuantak ciangin kavanteng uh nusia in, tua meitang tawh mualtung lam ah kataito uh hi. Tua mei kuangpha lua kisa-in singkung dawn ah akuang lengto suak zalzal a agal a vasate leh zawngte ku ngeingai uh hi.

Tua meitang sungin lokhung lam ah kataito uh a mualzang katun uh ciangin agal lam ah lo a giak meitangte kiang ka delh uh hi. Tuateng a tuazantha pai giakin zingsang ciangin vante ladingin ka paikik uh hi. Tua sahangin lokhung mualtung dong mah hong zuito hiding hiven akhekhap nasuak biabua akhap kateh leh letmat giat mahmah pha-in lawi khap sang lian zaw thamhi. Tai kei le ung khat tei2 kisi thei ding hi. Pasian in hong kepna lamdang hong ci hi.
Ka Pa kaphawk manhi ei.
Khat leuleu
Thamphek buk lamin Lo sing phukin ka giah laitakun nitaksawtta ahih manin lawmte ih mu uh a, kei ih muthei pak lo ka hihmanin meiphual pi cih2 kawmin heiga ding khat kahal2 hi. Ka manciangin lumin puan ka kikhuh a, ka ihmut suak thei mahmah lo ahih manin ka puan hawkkhia in katung lam ka-et toh leh gamsikha pi khat in ka buk uh hong kalkakin hong kun suk in akhut tawh hongmat sawm in om hi. Hong kalkak ahih manin akal kawmteng kimu to in amul pen tong khat ding bangin sau a, acil kimu to in akam panin meisi ek leng khia ziah2 hi.

Pasian hong kepna leh Kamphatna tawh tua ka meipi cih uh asing hong tanin atom zawlam hong kikhuk a meisi lengto zuai ahihmanin tuateh tua hong kalkak gam sikhapi hong mang hi. Tua akipan ka ih muthei nawn kei a, ka lawmte ka et leh naksia damdam uh a hong phawk vet lo uh hi.
Kapa sabeng uk mahmah ahih manin kei kum 9,10 ka phak a kipanin gamsung ah hong giah pih in, keikia in lungsung khat ah an huan in ka om zel hi. Neu lai kahih manin kilau veve a tangteuh tai na ngawn lau hun tam hi. Ka pa nai 8, 9, khong in ka omna hong tung zel a sakhi bang hong matteh ka meh huante sung khia lel in la, sakhi sung azel asin akal cihte huan ziau ni e sawp zong kul kei asung ah siang khin mahmah ci-in hong huan pih zel hi. Sa itsik vet lo in ih duh bang2 melphual pi tungah em in ka nezel uh a, ka inn uh sa keu leh ahing tawh kilawi ngei lo-in, utte hong hel lengla te bangin meikiang ah tukawm in khintung sawkin sakeu ahai2 uh hi mai hi. Neu lai bang sakeu pua in sang kikah2 hi mai hi.
Kapan nikten puan silh sangin sameh in kagil vah leh kalungkim kacidam zaw acipa hizen hi gamsung apai zawh loh teh. Nikten puan silh ih puaksangin nektheih tuam2 puak leng alungdam zaw a, ih puak nikten puansilh pen kha 1,2 kem man lo-in akisam tuletate om leh pia ziau lel mawk hi. Phawk mahmah ing.

Ka nu hong nutsiat ma kha 3 or 6 hal in ka mangin hong kilang den mawk hi. Ka nun hong nutsiat ciangin kum khat valta a ka mangin ka mu nawn kei hi. Tun hih genkhia ngam pan ing. Nidang ciang hun ngahleh hong tangthu gente gelh zel ni e.

Lungdam
S.Khaute
April 1, 2018





A GUALZO KHANGNO KHAT HIHNA DING

A GUALZO KHANGNO KHAT I HIHNA DINGIN
1. Pasian tawh kizom den ding
2. Pilna pen lawm hoih pen in nei ding
3. Nu le pa zahtak den ding
4. Siate leh ei sang u zawte zahtak den ding
5. Pasian ading sep theih bang2 sem den ding( micimawh huh, midangte panpih, thungen, etc)
6. Ahoih lam na khat peuh2 sem det sawm ding
7. Leitungna hoih lote leh atuam2 siat theihna pel tawn tung ding
8. Lawm hoih kithuahpih ding telsiam ding
9. Ngimna kician neiin tua tunna dingin pilna tawh delh ding
Hidan teng tawh kalsuan thei leng minuai om lo in alu lam in kong bawl ding hi. Acih ih hi thei ding hi.
lungdam
S.Khaute
March25,15