Wednesday, January 28, 2015

JESUS NUNG BANG CI ZUIHNA HIAM?

Jesus ih upzia leh anung ih zuihzia.

Tanglai inJesus a um Peter leh anung zui mitampite in a nung na zui uh a naicik in a zui a om bangin gamlapi amuh khop ciang pan in azui om veve hi.

Tua mah bangin pawl khat tein nalamdang abawlte munuam in zui a, pawl khatte in gilkial man in zui a, pawl khatte in Damna ngah nopman in zui a, atam zawte in hamphatna khat peuh ngahna ding in na zui in, nai takin zong zui ngamlo uh hi.

Tua mah bang in tuni-in Nang leh Kei in Jesus bang hangin ih zui a Bangtan kigamla in ih zui a, taksa deihna (thupha)bukimna ding in maw? Lau man in maw? Tuni in banghangin na zui hiam?

Haksatna hong tung leh na thuakpih zotakpi diam? Leitung deihnate zongin tuate lunggulhna hang in azui na hih leh na lungkim Zo tuan ngeilo ding hi.

Leitung hauhna leh nopsakna te deihna tawh nazuih laisiah na gilkial den ding a nalungkim zo ngeilo ding hih manin a manung nai takin zuih sawmin tua hi leh na kisap nadangte a man hong pia veve ding a, na lungkim zo zaw ding hi.

$Tuni in bang hangin zui na hiam?
@ Damna ngah nopman maw?
&Hauhnop man maw?
# Nek lehdawn sum leh pai hang maw?
? Min zui ahih teh ciin maw?
Kh.Siampu


Tuesday, January 27, 2015

PIANNA TUN KUM 75 CIN LUNGDAMNA LEH PAHTAWINA

PIANNA TUN PAHTAWINA
Mimbang pianna Ka tun ngaih Sianmang hehpihna tawh Kum 75 hong cing ta a, ka lungdamna in ama tangthu leh theih ding kilawm tomkim cing khat gelh dih ni e. Asim khate adingin zong phattuam na om kha thei ding cih lametna tawh ka nu pahtawina in hong gelh ka hi hi.

Ka nupen Matpongtin a dan in 1939 kumin suak hi. Unau 5 pha in Numei ah amah alian pen hi. Vaivet (Cizam)panin piang a, 1957 kumin Ka pa Kam Sawm Thang tawh kiteng uh hi. Lawki hi lai uh ahih manin 1965 Kum Ka u pasalpen asuah kumin Christian na suak uh hi. Ta Pasal 4 leh Numei 3 hong nei in, ah it mahmah ka Pa in January 28 , 2004 in hong ciahsan ta hi. Tun anau tum pen uh Pasal tawh Cikha ah teng uh a sanggam dangte sikhin ta hi.

Ka nu pen Tanglai mi cileng kikhial lo ding a, Laitan na nei lo in, Zolai zong nasim thei lo hi. Christian asuah akipan un tuciang dong Tuiphum ah om uh a, Pasian zahtak mahmah nu khat ahi hi.

Nisim in tuni dongin atate leh tute adingin thu hong ngetsak niloh in, zingsang thobaih in Biakinn ah pai-in atate ading thu hong ngetsak den hi. Tuni ciangciang anuntakna kei theih ciangciang ah Kapa tawh kitawng, kisel cih pen ka thei ngei het kei hi. Pasian na um ahih mah bangin, Zomite dan leh ngeina Lai Siangtho sung a om Nupite mah bangin alawmpa lam anawt vinven khat hi a, tua ahih manin Pasian in thupha pia in Kum 75 bang hong dampih ahihna Khansauna thupha atan na ka mu thei hi.

Pilna nei lo ahih manin pilna neih ding hong deihsakin Sang kakah lai in zong zingsang hongphong in lai simdingin hong tusak in, alupna tungpanin ih mulo in hong na vil, hong panpih mahmah ahina te ka phawk sansan a, Pilna nei lo ahih manun atate pil ding hong deihsak mahmah uh a, Kotung ate khual gamla pipi ah na kha-in sang nakahsak tantan uh hi.

 Ka pa in anutsiat khit zong, thupi ka sak semsemnate pen lungneu lo in, Pasian thu hat semsem, kikhop hahkhat semsem, thunget hatsemsem ahih manin Pasian in cidam sak semsemin khangmoi sak semsem ka sa zaw hi. 

2011 kumin Lamka ciangah Innkuan pih teng tawh kimu dingin ka paivua, tua teng ah thupi kasak mahmah khatin, Konupa lah gimkisa mahmah in, inn ah om hithiat ding vaksuk vaktoh ding kasawm zo kei uh hi.
Ka nu-in zingsang khat Napate kiang ah vakni e, na zi leh tate hong muhsak nuam ding uh hi e, ci-in hong gen a, hi theilia hi leh ko vak koi2 ding haksa ka sa mahmah uh hi. Aman thukhual in vakding acih ciangin Pate, tanaute kiang inn 2,3 ka vak uh a thu zong hong ngetsak uh hi. Ka nu lamte(kapute) kiang ah zong vakleng hoih lo dingmaw ka cih leh ka nu in, Pha mawh kei e, nagim uh leh kei Lamka ciang kaphak buangin, ken ka phak zawh leh napha ning hong ci hi.

Tua lai takin bang ngaihsunk ahiam cih leh, Nupi pawl khat hi leh Lawmpa nutsiat khit ah, Alawmpa te lam, Malam, hong vak pihsangin, ama Nunglam ah hong vakpih zaw ding a, Ka nu in Kapate kiang ah hongvak pih, Pute kiang vakding bang pha mawhsa lo cih pen ka ngaihsun a, athupitna leh Pasian aphawkna, I Zongeina leh Pasian deihna anak zuih mahmah lam,  Alawmpa a it mahmah lam ka phawk sansan hi. Hih bangin nungta ahih manin Alawmpa, atate in Kapute uh ka itna uh pen ka nu hoihna hang hi mawk e ka ci hi. Kapa lam sangin kapute lam hong nakin pih hi leh ih khuatheih ciang leh alawmpa in pulamte thukhualna nei lo kha ding a, ka nun in ahi dingbang amailam anot pen, Alawmpa leh atate in ama nunglam, Kapute lam uh ka itna uh tua hang hi mawk e ka ci sasan hi.

Hihtung tawnin Asimkha Numeite Kong han thotnop ah, Ruth bangin ih amailam nawt peuh leng, Ih lawmpa leh itate in aputee lam kim mahmah dinga, en ih leh kin luat ciangin, akin dingte in kinlo zaw thei a, kisel ciauciau na om thei zaw a, ihnuntak dingdan in ih kalsuan teh ei cih kul lohin ih lawmpa leh tate-in hong kinpih hi, cih pen hongphawk sak peuh mah hi.

Bangmah theita kei leh Hih bangin taksa thu, khathu ah hong makaih kanu ka pahtawina in hihteng hong gelhkhia pak ka hi hi. Topa in khansauna hong piaksak lai hen la, hih tungtawnin mitampi in nuntakzia te ahoih thei pen thukhual pen anuntakna, kilam thakna hong hisak hen.Amen

Asim khakhempeuh te tung lungdam

Siam Khaute  

Friday, January 23, 2015

UPNA TAWH NUNTAKNA BY: DAVID TUANG

UPNA TAWH NUNTAKNA(2Kor 5:7)
Kote in mit muhna tawh hi loin, upna tawh ka nungta uh hi. 2 Kor 5:7 (For we walk by faith, not by sight:)
Filistia mite kihta/lau in Israel mite a om lai takun, Muhna tawh nungta loin, upna tawh a nungta David in, hi bangin pulak hi. "Bang hang hiam cih leh galdona pen Topa a' hi a, amah in kote’ khut sungah note hong pia ding hi," a ci hi. (2 Sam 17:47b). Hih bang kammalte pen upna tawh a nungta mite bekin upna tawh a pulakkhiat ngam uh kammal hi-a, a piang khin thu a pulak uh hi loin, a piang nailo thute upna tawh a pulak uh ahihna i phawk ding kisam hi.
Tua ahih manin, Pasian' zawhpihna i ngah theih nadingin, eite pilna siamnate leh i thahatnate thupi masa lo a, i up/muan ngamna thupi masa zaw hi. Pasian pen i up/muang ngamna zahzah tawh kizui-in na a sem ahih manin, ka mai-a a kihtakhuai nate a zozo ding upna ka nei takpi mah hiam, ci-in ei leh ei kidot zelzel ding kisam hi.
Muhna tawh a nungta Saul leh a galkap honpite in goliath kihta in lau mahmah uh a, upna tawh a nungta David in Goliat kihta loin lau se lo hi. Muhna tawh a nungta Saul leh Israel mihonpite in Filistia mite do ngam loin bubu niloh uh a, upna tawh a nungta david in ahih leh amah guak galdo dingin kipan khia ngam pah lel hi. Muhna tawh a nungta Israel mihonpi leh galkap tul tampite sangin upna tawh a nungta, tangvalno(David) khat guak pen thahat zaw-in, gualzo zaw mawk hi.
(Muhna tawh i nuntak leh na khempeuh lungkiat thanem nading leh lauhuaina vive himai-a, upna tawh i nuntak leh tuate khempeuh sung panin lungnop khamuanna khat kinei gige ding hi).
Nebukhadnezzer kumpipa' bawl kham milim mai-ah, a kun lo peuhmah meiphualpi sungah kikhia ding cih thu a om ciangin, muhna tawh a nungta mi khempeuh tua kham milim mai-ah kun ziahziah uh a, ahi zongin upna tawh a nungta(Shadrak, Meshak leh Abenego)te lawmta teng thum kham milim mai-ah kun nuam lo uh hi. Amaute in hi bangin upna tawh pulak uh hi. "Mei phualpi sung panin a hong honkhia thei pasian a om leh ka biak ka Pasian uh hi ding a, na khutsung panin a hong honkhia ding hi," ci uh hi(Dan 3:17). Amaute in meiphualpi sungah kikhiat ding a theilo uh hi zenzen lo hi. A lauhuaina zong tel mahmah uh hi. Ahi zongin upna tawh nungta uh ahih manin, milim mai-a, kun ding sangin, a lauhuai mahmah meiphualpi sunga kikhiat ding teel zaw hi. Pasian in amaute upna a mawknasak hetlo a, amaute ompih in honkhia takpi hi. Upna tawh kipan khia ngam in, upna tawh a kalsuan khia ngam mite' nuntakna pen, Pasian in ompih in makaih a, suahtakna pia takpi hi.
Thu-um mite sungah upna tawh nungta loin, muhna tawh a nungta zong tampitak ki om hi. Muhna tawh a nungtate puk pahpah dinga, upna tawh a nungtate hong puk pahpah hetlo ding uh hi. Muhna in hong puksak pahpah a, upna in hong kipsak semsem hi. Muhna in hong thanemsak a, upna in hong thahatsak hi. Muhna in lam hong pialsak thei-a, upna in lampi maan hong lak hi. I gualzawh nading, i lawhcin/dupai nading, i cidam nading leh innkuan sung nop nading cihte pen, Pasian in hite khempeuh hisak thei hi, piangsak thei hi ci-a, i upna tungah tampitak kinga hi.
Jesuh mahmah in zong, "Na upna in nang hong damsak zo hi, na upna bangin piang ta hen," cih kammal na tam zat mahmah a, tua banah, "A umte adingin na khempeuh hithei hi lo ahi hiam?" na ci hi. (Marka 9:23b) Pasian' ta ahite peuhmah in leitung nate zo uh a, i upna tawh leitung nate tungah a gualzo ihi hi. 1 Johan 5:4
Thu-um mite' nuntakna sungah a kisam den penin, upna tawh nuntakna ahi hi. Thu-um mi hi-ing i cih leh upna tawh i nungta ding hi. Upna tawh nungta loin, muhna tawh i nuntak leh thu-um mi ihihna a mawknapi hi ding hi. Paul mah bangin, " Kote in mit muhna tawh hi loin, upna tawh ka nungta uh hi," (2 Korin 5:7) a ci thei kim ciat dingin Topa'n thupha hong pia ta hen. Amen!
Khazih sungah, David Tuang

Friday, January 16, 2015

NAZI, PASAL, NATA DING KOI CI’N ZONG NA HIAM LAWM?

NAZI/PASAL, NATA DING KOICI’N ZONG NA HIAM
Tulai thu thang tuamtuam in muh teh hih thulu tawh kisai ka lungsim sung ah hong suak vat mawk e. Tulai lawm kingai leh nupa te ih et tak ciangin Pawl khatte in Minam dang tawh kingai Minam dangtawh kiteng ci-in gengen in, Pawl khat te in Mipihte mah hoihsa in Pawlkhat te-in, tuadan hi kei, amau leh amau akingaih nak uh leh mituam ahi zongin poikei, ci-in kigen kicommand khawng ih muh zelzel teh Kei muhdan leh Lai Siangtho gendan pawl khat tawh kikum nuam hang.
Christian Mi khat adingin Zi leh Pasal ding pen Lawm ngaih ih sawm ciangin nak ngaihsut mahmah ding thu ahi hi. Tua ka cihna in Midangte, Eimite cih hi lo zaw in, Pasian zahtak maw, thu um maw? Thu um lo? Cih pen ih nak ngaihsut mahmah ding kisam hi. Christian kici lak ah zong Piangthak leh lo na om sawnsawn lai ahih manin, Zi leh Pasal na neih sawm a, lawm na ngaihsawm leh hoihtak in na tel theih ding kisam hi.
Lai Siangtho in upna kibang lo Hakkol puak khop loh ding hong gen hi.

2Cor 6:14 -ah zong 14Thu umlo mite tawh na na semkhawm kei un. Midik leh mimawh bangci-in kipawlthei ding a, khuavak leh khuamial bangci-in omkhawm theiding ahi hiam?

 15Khrih leh Dawimangpa bangci-in kithutuak theiding a, thu um mi leh thu umlo mi bangci-in a ngaihsutna uh kibang theiding ahi hiam? 16Pasian' biakinn leh lawkite' milim bangci kilem theihding ahi hiam?  Bang hang hiam cih leh Pasian in,“Ka mite lakah tengin amaute tawh ka omkhawm ding hi. Kei pen amaute' Pasian ka hi ding a, amaute, keima mi ahi ding uh hi.

Upna kibang lo acih ciangin ei pawl ngaihsut theih zel ahi, Tuiphum, AG, EBC, etc te sandan kibanglote na gen hi lo hi.
 Hih Lai Siangtho in acih mah bangin Thu um leh umlo, Bangci om khawm thei ding hiam ci mawk hi. Deihlo cihna hi.  Milim atangthei lo mai akun ngau2 khat pen Pasal ding, Ziding in ih ngaihsut theih mawk leh alamdang mahmah hi a, Na upna ki-en tel pha in cih ding loh om kei.

1 Cor 7:39 in hihdan in gen hi. 39Pasalnei numei pen a pasal a nuntak laiteng suaktalo hi. A pasal a sih leh a deih peuhpeuh tawh kitengthei ding a, ahi zongin thu um mi bek ten'pih ding hi.

Pasal nei numei pen Pasal khut nuai ah om a suakta lo ahih lam ih thei hi. Numei khatin Pasal Thu um lo khat nei a ama thu a, ah Pasal ahek ding pen Lai Siangtho in na deih tuan lo hi. Tua mah bangin hih Lai Siangtho tungtawnin Numei in Apasal lam zuanding, mai notding kihenlut ding cihna hong hi pah hi. Tua bek hi lo thu-um mi bek tenpih ding ci lai hi.

Tua ahih manin Zi,pasal ding na ngaih, na zon ciangin na pilvang mahmah ding akisam ahi hi. Thu uppih mite nangawn zong alawmpa lam painuam lo ama ut thu a utna lam khat a, tai teta cih zong pen Lai siangtho deihna dan na hi lo ahih manin tuadan zi, ding pen na neihkhak loh ding kidawm in, Piangthak taktak hilo Lai Siangtho umlo, cihna hi khangel lel ding hi.
1.      Pasal in Zi Pasian thu-um bek hi lo-in a Piangthak na neih leh, Na hilh kul lo-in Ruth Bangin amai lam hong  nawtin thu hoih hi ding a, Thupha Ngah kipatna hi ding hi.
2.      Zi-in Pasal Pasian thu-um na neihnak a Na mailam Ruth bangin na nawt nak leh Pute it lo kua mah om lo ahih manin, Natate leh Lawmpa in a Pute uh hong kin mahmah lel ding a thu hoih hong hiding hi.

Thupha taktak ih san nop leh, Ruth dan a, Pasal lam ah Biakna hi-in Na khat peuhpeuh ah ih sunglut ding kisam hi. Esther bangin asunglut teh amite ading thupha suak hi. Sunglut le cin apute ading in thupha hi ding hi. Numei in Pasal lam zuih ding, na khang kisimna ahih lam  zong hong lang sak mahmah a, Thu um lo Pasal na neih leh, Na pasal lam na zuih kul ding ahih manin, Na Khatha, na taksa tha nem mahmah ding ahih manin, ahun om lai in, Lai Siangtho deihna bangin nungta, gamta, neihsawm in.

DEIHLOH PEN in Thu um lo mi Pasal tawh na kiteng nahih zenzen leh Lai Siangtho in Pasal te tung ah thu neih lala ding hong deih lo a, na gamtatna hoih tawh na lawmpa, Na lawmnu in Pasian a muh theihna dingin, Hanciam in ci hi. Christian hi a Piangthak lo na hih leh bel thei khang e, anui a na sim in.

1Peter 3:1-1Tua mah bangin zite aw, na pasalte uh Pasian thu umlo ahihkhak leh na gamtatna hangun Pasian thu a uptheihna dingun na pasalte uh thu na mang un. Kampau kul sese loin, * 2na gamtat hoihna uh a muh uh ciangin Pasian thu hong um ding uh hi. 
3Na hoihna dingun puatham kizepna ahi sambawlna, kham leh suangmanpha tawh kizepna, puan hoihnono silhnate na bulphuh kei un la, * 4Pasian' muhna-ah a manpha mahmah ahi lungsim puakzia, a tul theilo sunglam hoihna na bulphuh zaw un. 5 6Sarah zong tu-a bangmahin gamta a, a pasal Abraham' thu mangin, “Topa aw,” a ci hi.

“Na lawmpa Pasian thu-um lo, Piang thak lo ahih leh Na lawmpa Pasian a up nang leh Piangthak nangin Numei pen a tawhtang na hih lam kiphawk mahmah in.”

Christian ah kici sung ah zong Piang thak vetlo tam mahmah ahih manin Zi ding or Pasal ding pen Zon siam mahmah kisam hi. Na Zi, Pasal ding pen Nam leh Namdang tawh buaima sak sangin Pasian thu um maw, um lo cihtawh buaima sa zaw le cin, Na innkuan sung hong nuamzaw ding hi, Nihna ah Nam kibang pen ahih theih liai leh bel kisam a, amasa cih hituan kei, Pasian zia thupi masa zaw, cih tuni in hih teng tawh akihan thawn hi hang.

Note:  
# Pasian in Christian mite Christian mitawh kiten ding bek na phal hi.
#” Christian lo, Piangthak lo Pasal na neih leh Pasal tung thu hilh ding deih lo a, Gamtat hoihna tawh Pasian amuh dingin nungta in ci hi. Pasian amuhna ding tawhtang na hih lam phawk in”
# Numei in Pasak tung ah thu nei lanlan cih pen LSTho in deih lo hi,
@ Sum leh pai deihna taksa ngaihsutna tawh Pasal azong na hikha hiam?

Jan 16, 2015

Siam Khaute

Thursday, January 15, 2015

KAWLGAM NA CIAH NUAM PAK HIAM, GREEN CARD TAWH!

KAWLGAM NA CIAH NUAM PAK HIAM?
US gam sunga om Gambel mi I-94 leh Green Card nei te Khualzin na ding Laibu (passport) bang ci bawl ding:

US gammi taktak ahi nai lo, US gamsung om theihna a nei khin, I-94 a tawi lai leh Green Card ngah khin te in Kawlgam leh gam dangdang te na zin nop leh Refugee TravelingDocument (Form 1-131) ahih kei leh White Passport zong a kici (Laibu Ka’ang) neih kul hi. Hih Laibu neih loh in zong gam dang ki pai thei hi mah tase leh, hih laibu na neih kei leh US gam na lut kik thei nawn kei ding hi. Tua ahih manin Kawlgam ah innlam pha nuam te adingin leh US gam a lut kik nuam te in neih loh a phamawh laibu khat a hi hi.
Kua te in hih Laibu ngen thei ding?

Gam 3 na a tung, gambeel mi khempeuh in ngen thei hi. Gentehna in Malaysia, India, Thai cih te pan gam 3 na a tung leh I - 94 a ngah/a tawi ngei gambeel mi khempeuh in ngen thei hi.

Hih Laibu neih loh a phamawh mah ahiam?

Phamawh tham hi. US gam pan gamdang ki pai thei, ki zin thei hi mah tase leh US gam na lut kik nop leh hih Laibu lo in ki lut kik thei nawn lo hi. Neih loh a phamawh Laibu hi.
Koi pen nget ding hoih pen aa, bang zah bei ding hiam?

Refugee Traveling Document (RTD) le Re-entry Permit kici 2 te lak ah Refugee Traveling Document nget ding a hi hi. Nget man zong tawm man zaw tham hi. Hih RDT man pen kum 16 - 79 ciang mi khat teh US$ 220.00 bek hi aa; Re-entry Permit pen kum 14 - 79 ki kal mi khat ciang in US$ 445.00 lai bei hi. Hih sum ($220/$455) sung ah khutzung meek man (Biometric fee) zong ki hel khin hi.
Hih Laibu i Nget ciangin bang teng ki sam ding?


1) passport maan 2
2) ID copy (meih-tu) (State ID ahih kei leh Driver Licence khat zawzaw)
3)Social Security card copy meih-tu
4) Green card copy meih-tu (a mai leh a nung)
5) I-94 copy meih-tu (mailam leh nung lam). Hih I -94 pen Green Card nei nai lo te a ding bek hi-a, green card na neih khit leh I-94 meih-tu ki sam nawn lo hi.
Koi lah ah ngetna khak kik ding? 

Khak na ding mun pen State khat leh khat ki bang lo ahih man in hih a nuai aa Website ah na en pha in la nang State in koi lai mun ah khak ding cih ong gen na na zong in la tua lai mun ah a tung aa i gen a ki sam teng na khak in.
Bang tan vei sawt ding? 

Khat leh khat vai ki bang lo ahih man in gen theih om kei. A man lang pen ahih leh kha 2 bang sawt veve thei. Pawl khat khat te kum 1 bang ngak kul thei lai hi. Khualzit na sawm, innlam ciah pak na sawm leh na bawl/na ngen mengmeng zaw le cin.
Hih Laibu kum bang zah nungta ding/ki zangh thei ding? 

Hih Laibu pen kum 1 bek ki zangh thei in, kum a cin ciangin khual na zin sawm leh a thak nget kik kul Tektek hi. Renew (kum khan) thei lo hi.
Ngetna/Bawlman sum bang ci khak ding? 

Check ahih kei leh Money order tung ah sum ngah ding te min “US Department of Homeland Security” cih kician tak in na at sitset in. Na at khialh leh ong khak kik ding uh aa, a thak na khak kik kul bek tham lo in, na ngah ding hun ki sot toto ahih manin hun bei hi. Na min na sign (sai) ding zong mangngilh ken.
Aman lang in nget theihna a om diam? 

Ki ngen thei mah hi. Na ngetna ding a ki sam lai tuamtuam (a tung a i gen teng) na guanna lai-ip tung ah “EXPEDITE” ci’in at in. Lai-to ah zong ni khat thu a tung ding in sum tam piak beh in zong ki khak thei hi. Tua ciangin, a manlang aa om bawl sak na ding uh zong lai-dal a tuam khat tung ah na gelh kul hi. Gentehna in, innlam ah ka it ka ngaih te khat dam lo ahih man in ka veh, ka koi kul ahih manin a man lang thei thei in ong vai hawm sak un, cih dan in at ding ki sam hi. Hi dan in gencian na lai tuam at leng manlang hamtang hi.
A kicing zaw na theih nop leh hih lai ah na hawh ve http://www.uscis.gov/i-131
A ki sam zaw deuh ding teng a tom kaih aa genna bek hi aa, a kicing zaw theih nop na neih leh a tunga website ah na hawh pelmawh in.
Deihsakna tawh,

By: Nu Ningpi Gualnam