Wednesday, November 27, 2013

MAKAIH ZIA NAM NIH BY: DR. CIN SUANTE

Makaihzia Nam Nih

Hau Za Cin Zomi Nam Columnists
Zomi sungah makai a sem tampi kiom a, zong kimakaihzo mahmah hi. Makaih zo lua liangin kitaalkaih phialphial zong om leh kilawm dekdek thei hi. Makai nam nih om kici a, khat pen kiniamkhiat taka a makaihte ading sem ahih kei leh a semsuah makai (servant leadership) hi in khat pen a ukcip kawma makai sem ahih kei leh a nengcip makai (serpent leadership) ahi hi.

A semsuah makai in bel a makaih mite hansuah in thapia in lawpsak in tawsawn den hi. A siamtawp uh, a theih tawp uh, a hih theih zah uh a sep zawh nading, a sep utna dingin pattah den hi. Mi khempeuh ngaihsutna leh hoihsak bang hiam ciin thudot bawl den a, a muhna uh leh a theihte uh zong hauzacinthupisimsak in a zui khinpah kei zongin lei denna pahpah lo hi. Amau thu a kilak loh hangin a seppihte in tua bang makai tawh sepkhawm nuamsa in kikup ciauciau, kidot ciauciau leh tutkhawm liliai a nasep pen kha lianga lei kidenna pahpahte sangin nuamsazaw thamtham uh hi. Tua banga kikup liailiaina mun ah makaite leh makaihpihte, mipite in a sunmang uh a lunggulh uh suakta takin pulak ngamin 'khentatsa' bek zuih cih omlo hi. Tua manin a makaipa uh pen u bang, pa bang, nu bang, sia bangin en theiin a thumang uh hi.

A ukcip makai namte in a tunga tawh kilehbulh linlian hi. A hehna a thangpaihna leh a deih bang a kiseploh ciangin a nuaia te tungah tu in hansuah, ko, samsiat phialphial in awsang tawh hawk baba pahpah hi. A kim a kianga singkhuah suangtum manin lei a denna, a tup man tum, a suih man sui, a nawk man nawk in humpi lungham bang vompi halung vei bangin gamta a, a nuaia teng tawpsak ding, khawlsak ding in phin gawp pahpah hi.

A semsuah makai leh a ukcip makai namte a kibatlohna pawlkhat hih bang hi.

1. A semsuah makaite in a seppihte muangin amau muanna zong ngah a kihotheihna leh thu kikup theihna hoihtak nei uh hi. Kiho theihna leh kikholhsiamna hangin kizahtakna leh kimaingapna khangsak a, sepkhawm a nopna leh a lawpna uh khangsak in matutna ding lawptak in nasem khawm sak hi. A ukcip makai namte in bel kuamah muanglo in amah bek kimuang in mite hawmthawh a, amah a kimuan zahin a seppihte in na muanglo kiukiau thei uh hi. Lauh mana thumang bek khawng hi thei in a zahtakna uh tawh a thu mang hilo zaw hamtang hi. Kimuanmawhna leh kitotna piangsak in kikhenna leh kisiatna, kinopmawhna lianpi piangsak hi.

2. A semsuah nuam makaite in mite itna lungsim takpi tawh makaih in a kisam bangin sem hiathiat uh a, kiniamkhiat in mite deihsakna takpi nei uh hi. Mimal nasepna bek khual hilo in mimal nuntakna mailam dongah a hoih in a pianna dingin khualtoto zo lai hi. A nasepna vuah a nopsak ding ban vuah a mimal nuntakna uh zong a lawhcing hidingin deihsakna tawh pattah thuah lai uh hi. A ukcim nuam makaite in bel ama ankuang leh a ma pakan bek ngaihsut in nei a, ama minphatna ding leh ama min kidawkna ding banah a za khanna ding ciang lel tawh nitumsak den hi. Ama angsung thei in mite muan leh muanloh sangin ama mimal lungtup a tun ding leh tunloh ding patauhpih zaw hi.

3. A semsuah makaite in midang itna leh zahtakna tawh a kholhpih ban ah ama hihna linlian tawh kikholhpih a, kineihtawmna om kikeuhlo hi. Tua bangmah in a seppihte leh a sepsak mipite in ama tungah a lungsim takpi uh tawh kikholhpih thei in kitheihsiamna leh kizopna kiptak kibawl thei hi. Tua banga kimuanna ah siamtawp a sem dingin mite kipiakhia ngam uh hi. A ukcip makaite in bel ama ngaihsutna leh ama hoihsakte bek mah thupibawl in midang ngaihsutna leh khuak limlim thusimsaklo in neu ngaihsutsak hi. Ama muhna leh ngaihsutna ah ama khuak hoihpen a, aman thei pen in amah siam pen a, a dangte khempeuh amah a zahin hoihzolo in a koih hi. Mite thusimlo in neubawl a, neumuh in ukcip lai hi. Mite sepkhiat om leh zong ama ngaihsutsa a sem uh hibel lel a, mite in a ngaihsutna uh pan a sep uh hisak thei mahmahlo hi.

4. A semsuah makaite in mi khempeuh khuak kibanglo hi cih ngaihsutna nei in mi tuamtuam ngaihsutna tuamtuam kaikhawm siam uh hi. A kim a kiang uh pan ngaihsutna hoihzaw a om thei lai ding hiam ciin kanbeh zaw in mite suakta takin a lungsim uh a pulak theihna dingin muanna guang, neisak hi. A ukcip makaite in bel gul gunei bangin a pau khat om leh hap pah lian, a gen khat om leh hawksan pah lian, a kamka khat om leh a kam humcip sak pah lianlian hi. A seppihte kilausak in a seppihte linglawngna tawh nasemsak hi. Ama lungkim nading a gensiam siam a pakta zawsop hi. A hoih peuhmah ama pat hisak den a, a sia peuhmah a dangte ngawh se hi.

5. A semsuah makaite in midangte zong makai a sem dingin pattah in sek toto a, makaihdan nangawn kisin sak hi. A khialhna uh a om leh hangsan takin gen ngamin a kisapna uh hilh ngam a, kitheihmawhbawl, kimuhloh bawl cih bang hilozaw in a hoihzaw ding lamlak in haksa taleh hilh, gen ngam hi. Mite pattah siam in a nuaiate zong a hih theih zah in kisinsak hamtang hi. Gamtat hoihte mite maiah pahtawi a, gamtat kilawmlo a om leh mite theihloh in thuhilh in tai ngam hi. A ukcip makai in bel amah sanga minthangzaw ding, amaitang kidawkzaw ding a om peuhmah leh sumit pah, khawlsak, koihkhia, hemkhia in a min kidawkloh nadingin bawl pahpah hi. Amah simloh a min neizaw, a thupi theizaw dingin kuamah khangtosaklo hi. Midangte pattah ding cih thadah amau leh amau a kipattah, a khangto nuam om taleh sawllo, thukimpih lo in nengcip, sikcip zaw lai hi. Itna leh deihsakna neilo cih bek hilo in hazatna leh itsikna tawh hawlkhia, khawlsak hizaw lai hi.

A ukcip makaite in a tungpan in uk suk uh a, thu khauh, kam khauh leh thatang zat ding phamawhsa lo uh hi. Mite sawl ziauziau in a ut leh a deih uh semsak lel a, a sepzawh kei uh leh makai dinmun pan lakhia in a dang ama thumang ding khat lamsang lel uh hi. Ama thumang ding a om kei leh a thuzawh penpen semsak lel a, a hoih a hoihlo cih omlo ama hoihsak bang a semte a hoih hiziau lel hi.

Tua bang makaihna pen tuhun ciangin kizang thei nawn phalo napi a zang mah om lai veve hi.

Tuhun kiukna leh kimakaihna pen mite lamsang ding, mite pattah ding, mite khangtosak siam ding cih hita a, mite a lawpsak thei, mite a kikholhpih siam, mite a lungdam sak siam, mite a thalawp mahmaha sem ziahziah thei dinga tawsawn siamte kizangta hi. Mite in a makaipa adingin a sih dongin muanhuai in a tha leh ngal, a sisan nangawn itlo in a piak ngam ding a kidem uh hi. A hoihlam in kimakaih cihna hi a, angsung theihna leh mimal kilapsangna bek hilo in mibup kilapsangna lam ah kal kisuanta cihna hi. Mi a tam lamsang siamsiam makai hoih hita a, mite a sikcip a nengcip, a ukcip nuam makaite hun kipel khin thamthamta hi.

Tua ahih manin a semsuah nuam makai hizaw inla, a ukcip nuam makai hinawn kei in.

Hau Za Cin
Phuitonglim


Friday, November 22, 2013

IH BEH LEH PHUNGTE NAM MIN HI LO

ZO TIMES AH KHAT KIKUM DIH NI E,

TULAI NAM VAI TAWH IH BUAI LAI AH PAWL KHAT TE IN APHUNG KHAWNG PEUH UH NATION NAME OR NAM MIN IN KOIHSAWM THUPI SAK HI.

KEI MUHDAN AH IH PAU UH TEH BEH LEH PHUNG, PHUNG LEH NAM CIH PANG IN KIZANG HI. TUA TAWH KITAWN IN

KEI KA BEH: KHAUTE
KEI KA PHUNG: VAIPHEI
KEI KA NAM: ZOMI
KEI KA PAU : ZOPAU
KEI KA LAI ZAT : ZOLAI

CIHDAN HI E. NO E BANG CI DAN IN NA NGAIHSUN UH A, ZOMI CIH LEH ADANG IH PHUNGTE UH IH KHEN THEIH LOH MANIN HIH TENG HONG AT PAK HING IH TEL SIAM NA DING UN.

Pawl khat te in phung zong nei lo mai thei abeh min uh phung zong suak sak mai thei ahih hangin NAM athupi hi.
phung pen : khuakhat dan gen nuam hi or unau khat gen nuam hi.
beh pen: nang bek unaute pa lo gen nuam hi.
Nam cih ciangin na veng na pam teng zong ahuam hi.


Siam Khaute

Wednesday, November 6, 2013

PASAL TAKTAK, PASAL PIL KUA HIAM?



USA pen leitungah taanglai Rome kumpi mah bang hi-a, aneihloh khatbeek om lo hi.  Leitung mihingte kidemna ahi pilna-lam kidemna, thahaatna-lam kidemna hauhna-lam kidemna tuamtuam zong akhelnono, a lamdangnono nei uh hi.  California, Las Vegas acihna khua-ah nakhempeuh phial kim hi.  Leitung mihing etding lahtheih khempeuh lak uh hi.

Kimawlna Tualpi lianmahmah khat om hi. Building lianpi sungah adei tuamtuam ah a muhnop namkim lahna  om kawikawi hi.Kimawlna namkim a khawk  a khawkin kineihi. Pawi-en dingin mi tultul tampite pai uh hi. Pasal thahaat kidemna zong nei uh hi. Boxing kitupna pong 240 ciang agik pasal baan gaap kihual valval kitupna  zong om hi.  Khatpan a lawmpa tumpai hi. A khutlamto-in ' ken zo ing' cidanin mipilam nga veva hi. Pahtawina a kawngah kiteengsak hi. 

Tua khit ciangin pong-600 kiim pasal pi-6 pi-7 kim vive Apes-zawngkuh lampai bangin kaak laanglaangin hong pusuak leuleu hi. Tuate trailer-motor golmahmah kaisak uh hi. Pipa bungpite pi-12 a saang khau khungin tua tungah tamlawnzo kidem uh hi. Suangtum beemkim diameter pi-2.5' pha ding sagih domin tausang tungah ngasak hi. Tua khempeuh a banbanin hihzo lel uh hi. 

Singtan-singphuk haat leh asiam kidem uh hi.  Hi bang kidemnate pen vaalkhong lo hi. Nuntak kivaakna nasepna ding phattuamna tampi piangsak hi.  Cidamna leh thatang haatna khangsak seemsem hi.

Tua khit ciangin vandak zezua aa a tunglam bekbek a en mipite kamu uh hi. Tua te in inndawl  varanda mai-a numeite en ahi uh hi.  A pumtangin seel kikeuhlo-in om uh hi. Ahoihna teng kimu ahihmanin tua munuamin mihing miksihon bangin kiphul naunau hi. Mihing paktatte leh a kicianlote in tua bangmunah sumneih zahzah zang thei uh hi.

Tua khit ciangin Platform munkhatah Pasal Zangsau kidemna ci-in a ente pen numei kum-40 nuaisiah ding tampen hi. Pasal thahoih mahmah 8 hong pusuak hi. Kigual dimdiamin amau ngeina bangin hong laam uh hi. A lukhu aa kipan a tungaa puansilh khempeuh a banbanin a laamkawmin khatkhit khat suahkhia-in paikhiakhia uh hi.  A pumgak sungnung leh sungten bek tawh hong omciangin pawi-en numeihonte  lawplua kisa-in khutbeengin awngin kihot daapdaap uh hi. Tua munah pasal pawi-en tamlua lo hi.

A pumgak leh a sungten hong suahkhia petmah hi. Gol lah gol si, sau lah sau si, a pheipaang saatin kipeidaudau hi. Tua laitakin numei pawlkhat gonggawin kizawngkhia uh hi.  Laamtawpin tawlkhat a pumtangin ding uh hi. Tua laitakin numeite in sum lot ziahziah uh hi. A tawpna-ah numeikhat dingin platform tungah kahto-a,  a deihpen pen a kawngah kawi-in screen nunglamah ciahpih hi. Pasal taktak kidemna ahi hi.

Tua kidemna sungah a neupen letmat-8" sau hi. A saupen letmat-10" sau hi.  Hih mite sungah ei Asia mite kihelzo ngeilo kha ding hi. Ahih hangin tua mipa pen leitungah a min kiza lo hi.  Nobel Prize  piak dingin  ki nominate ngeilo hi.  Leitung pasal minthang taktakte kua bangte hiding uh hiam?

Leitung minthanna tuamtuam tampi om hi. Gaalhang aa minthang om hi.  Thatanghaat aa minthang om hi. Science lamtawh kisai mipil minthang om hi. Political siam ahi gam leh minam aading-a kikham-ngam Patriatic om hi.  Pumpitung siamna tuamtuam tawh kisai cidamna lamah minthang om hi. Eite in bang minthanna ih teel ding hiam? Pasal-taktak bangci suah thei ding ihi

Pasian piak pasal-power.

Pasian in mihing a bawlciangin Pasal bawlmasa hi. Amalim suunin bawl hi.  Pasal-neih van khempeuh Pasian in nei hiam, cih thudotna pen thuthuk lua ahih ciangin ih kikum kei ding hi. Numei pen pasal nakguh panin bawl hi. Avante pasal tawh kibanglo hi. Pasal bangin Pasian-lim sunkhinlo hileh kilawm hi. Pasian in  pasal saangin a niamzaw-ah koih hi.  Pasal zahin power pialo hi.

Pasal pen a bawlsa nakhempeuh uk dingin sawl hi. Biakna Siampiza pia hi. Sisan tawh Mawhsuutna naseemsak hi. Numei lutang ci-in minguan hi.  Israelte misimna khempeuhah pasal bek kisim hi. Numei leh naupang kinusia tawntung hi. Nungzuite hunin zong mipi kaihkhopna munah miphazah a gen ciangin pasal bekta kigen den hi. Topa in pasalte hong piak power pen saangmahmah hi. Tua power kizatsiam leh Pasal-taktak kisuakzo bek ahi hi.

" Ta pasal haute pen thal-um dimin thaltang pua mipa tawh kibang-a, a galte kongvangah dakngam ding uh hi." ci-in pasal thupizia laisiangtho gelh kamsangte dongin gen uh hi.

Zomite i Pu i Pate zong pasal thupiseh minam ihi hi. " Ka Nu tapa hi-ing,"  kici ngei lo hi. " Ka Pa tapa hi ing," ci-in haksa thukhat peuh a omciangin pasal hihna tawh tha kila hi. Nuntakna nei khempeuh " Apa" kithupiseh zaw hamtang hi.

Zomite pahtak pasalte.
 Taanglai-in samantheite, thautawi theite pasal taktakin kimu hi. Gaal-ai, tong, Sialkopgo zote pasal taktak in kimu hi. Siikkaang dolcial lamte pasal taktak in kimu hi. Phungsung bangkuasung vaanzo vaihawmzote pasal taktak kici hi.

Ei Zomite Ngeina tawh a khangkhia pasal taktakte in, amapianna Beh leh Phung thupisak hi. Sanggam huaisiam uh hi.  Thu leh la tuamtuam a om ciangin, ama silehsa tawh kinaina zui-in dinmun la a, sanggamte aading kidalna lum bang ahi hi. Kulhpi bang ahi hi.

Numei tungah thuneihna. 
Zomite lakah Zilelte kineumuh mahmah hi. Mawnlel ci sese uh hi.  Ama Pianna Nu leh Pa hih gawgaw a, a Sunghte neel hianghiang aa hopih om hi.  A pianpih sanggamte ngotliapliap aa ho a, a zi ciangin sia leh pha khenlo dongin tuisiksaat abang pawlkhat om hi.  Nu leh Pa thusimlo a, zite ekteh dek a kihta om hi. 

Tua bang mite pen Mawnlel taktak ahi hi.Zibeel pasalte zong kineumuh mahmah aa " Mawnbeel " mah natangsak uh hi. Zomite in numei suan leh khak zui-in khangsimlo uh ahihciangin Mawnlelte pen hunkhat ciangin sanggamsel bangin hawmkai thei hi. Numei pen a kilawmzah sangaa pibawl pen in  pasalte vaangkiamna ahi hi.

Numei cih bangbang cihmailel lawmlawm pen Mawn-lel sitmahmah ding hi.

                             APUALAM TAWH KIZOPNA-AH.          

 Thumaanna. 
" Honesty is the Best Policy" Hih mikaang paunak pen mangngeilo ding hi. Khat sangaa tamzaw mihing omna khempeuh ah thumanna, cihtakna, kisam hi.  Ciampello mihing pen pasalmuanhuai hihna namkhat ahi hi.

* Nupa kikaal paubaanglo ding hi. Pasal picing pasal taktakte pianzia ahihi. 

* Guallel a lungkiatlaitak leh daupahun aa lungsim kilamdang tuanlo
  mite pen pasalpil pasal lungtangpha ahi hi.

* Bangbang biakna ahizongin a pomlaitak biakna tungah thuman
   in citak pasal lungtang pha ahi hi. 

* Gam leh minam puapaih ngeilote pasal taktak ahi hi.

Thumanna pen thatang haatna leh leitung minthanna khempeuh sangin manpha zaw hi.

Ka sangnaupang lai-in Sangsia-4 kanei uh hi. Amaulet subject tawh kisai-in ahun kilaih uh hi. Sia pawlkhatte pen amau uthunin hong pai dildial uh hi. Ahun maanin tung ngeilo hi.  

Sia khat pen, amahun atunlian leh kongkhak sunglam akhe tawh hong sikto lian hi. Amah pen samphiahsa-in hong pai ngeilo hi. A puan kilhkhial ngeilo hi. A puanngawng bawllohin om ngeilo hi.

A inn a lote siangtho hi. Huansungah mehteh-mehgah ahunhunin kingah hi. A tuikuang niin ngeilo hi. Thumanna hangin mikhempeuh in zahtak hi. Degree sangpen sangin ama thumaanna in tawisang zaw hi.

Zii itna bangci zat ding.
Tuteng " Zii nei leeng cih thulu hong laang mahmah hi.  Numei a tamzaw pen a puakkhamlo bomtang ahi hi. Tua bomtang zangno a cingdingpen a pasal ahi hi. Zii it ding ngaihding cihpen gen phapha zong kisam kasa kei hi. Tua itna bangci zat ding, cih thupi zaw kasa hi. 

Itna zangkhial kitam zaw a, bangkuasung, phungsung kitamkham tamzaw hi. Sanggam uu leh nau Nu leh Pa nunghei lo tam hi. Cihmawhhun ciang bekin sanggam omlam, nu leh pa omlam kiphawk thei hi. Cihmawh ciangin numeilam bek kicinglo hi. Sanggam dintuakna munah  numeilamte hong kiguang ngam tuanlo hi.  Ei tungaa tavuanlian neite mah ih khing ih sa a nepente hizaw leh nakhempeuh hoihpai pah deudeu hi.

Tuuhon lak aa ngianupa bangin  pianpih sanggamte suanghik lawn bangin  kikhenkek thei hi.  Tate theihloh kalin nu leh pa te lukham tekh-dikdekin kap uh hi. Zuntui ektui siak a khitui-naptui tawh  akhoi a keem nulehpa don lo-in, khatvei-beek a zun a ek a siaksaklo a sungte a khum a al amau neek taangin a piak ngam mawk u ciangin bangzah dipngek na ding hiam?

A teek kuan ciangin, amaugual khempeuh nupi pasal suakin amau masuanciat nawtin kikhenkek uh hi. A teekkuan ciangin nu leh tateng kop a, pianna pa kinawl khin hi.  A Pa uh pen mival suaksak hi. A tate un zi hong nei a, amau mah bangin nu leh pa sanggam donlo-in a sungte bekmah tawh hong lungkim uh hi.   Tua pen kua pattah hiam? Pasal in zi leh ta lammaan tawh pantah lo ahi hi. Thallam cilsiat eimau tung hong tuzel ding hi. Amau tat bangmah in, a nu a pate tung aa a bawl bangmah in amahun hong tungzel ding ahi hi.

Itna thakiam saklo a, Zi-gilo kam hubitzote pen pasalpil pasal picing ahi hi. Nu leh Pa, pianpih sanggamte itna kiamlo a, zi-iit na khotak neite pen pasal picing ahi hi.  Zii leh innkuansung kigualnuamsak pasalte pen pasal picing pasal pil ahi hi.  Sia leh pha khenlo lo a " zite cih bang bang "  mangmawkte pen thal-um sungah thaltang omlo, galsim dinga kuankhia pasalhai tawh kibang hi. 

Kamkaih khau khahsuah ken.

Numei gilo khat uksangin gambup uknop thei zaw hi. Numei khat leh khat kibanglo hi. Nuntakna masuan lungpatau theilo, utut a omnuam om hi. Zuaugen haat om ding hi. Amah leh amah kiphatphat bangmahlo om ding hi. Guta om ding hi. Pasal omlo-in bangmah phuzolo kimanna siamna khatbeek neilo kiphasak pasal sai lala om ding hi.  Migensia aa nitum om ding hi.  Uisan a thadah a, puansilh nikten hoihbek tawh lungkim  om ding hi. Pasal laingam om ding hi.  Anhuan theilo kuangsawp theilo om ding hi. Pasal khatguak tawh lungkimlo zualzang om ding hi.  Sum khol theilo a maneek tawntung om ding hi. A pasal bek ngai, a teek a khang huatsah om ding hi.

Hibang siahuai khempeuh lencipzo a, tuate munah itna a guangzo, numei migi a suaksakzo pasalte pen leitungah pasal thahaat pen leh pasalpil pasal cingtak pen ahi hi.

Pasalte in numei ngaihsutna khempeuh theihpih ding hi. Itna bulphuhin encik ding hi. Pukna lampi khempeuh khaktan ding hi. Masuan kalsuan zia ding ngimna khempeuh nupakopin kitheisak ding uh hi. Thusim omlo ding hi. Pasal sangaa thukhual zaw mailamthu ahoih khungthei zaw numei zong om hi. Numei ngaihsutna hoih khempeuh lei-ah kiasak mawk lo ding hi. Innkuan lamto ding ngaihsutna khempeuh kikumkhawm ding hi.  Kikhenkhapna  a piangsak ngaihsutna khempeuh nilkhia ding hi. Itna bulphuhin nakhempeuh sem ding hi.

Zii pen saatding leh velh ding hilo hi. Zuun ding leh puahding ahi hi. Pianpi haina leh zawngkhalnate simmawh zawh thawh ding hilo hi. Dom ding leh panpih ding ahi hi.  Sangnaupang pillo a saatsaat siate a haimah ahi hi. Ziite pen sangnaupang bangmahin pantahin  hilh ding hi. Khuttum leh ciang zang ngei kei in. Ahoih gamta ding thuhilh pelh ngei kei in. Na it mahmah khaipote nakhoi mah bangin khoi in. A tungaa om natna lungnote paihkhiat ding lau kei in.

Numei uksiamte mipil mithahaat ahi hi. Mawnlelin dai ngeilo ding hi.


Monday, November 4, 2013

NA NUNGTHUAP DING NAKOIH/BAWL KHIN HIAM

NA NUNGTHUAP DING NAKOIH/BAWL KHIN HIAM?

Hih thulu tawh kisai in ZOMI mipil misiam leh makaite, mimal khat ciat in Na nungthuak or Na maban zom ding midang na siam, pantah, koih/ bawlta hiam? 

Cihpen kidot ciat ding deih ing. adiak2 in ih mipil makai te in ih bawl khin ta hiam?

Zomite kitawm lai mahmah in Namdangte dan in apil asiam kicing nai mahmah lo hi hang. Tua ahih man in Mipil misiam makaite in na nungthuap ding Zomi pihte na pantah, na gel khin hiam?

Eg. Kungfu master khat in Kungfu asin sakna ah anung thuap or ama ai awh ading thei ding mi khat or nih bang a tuam in sinsak in pan tahin ama theihzah thei sak hi. Bang hang hiam cih leh amah a om lohna khat nei leh zong anung ah amaban or ama sepna zom thei ding ngaih sutna hi.

Tua mah bangin Zomi te’n e, ih bawlta uh hiam? 
Nung a hong nusia Sia DoKham bang en pak leng anung tuap or mabansem ding a om kei leh Zomite tua din mun ah omngei pak lo ding cihna hi.

Zomi sungah na maban azom theiding or na pilna bang ah neiding, nasiamna bang asiam ding, na theihna bang athei ding , Na hauhna bang anei thei ding, Natun na ciang atungthei ding, Zomite alam sang ding, Nang om loh nung ah khaukitat lo a ah kizop theih det nading na bawl khinta hiam?

“Sakhi in atatna ding kuamkua khuat/khual hi”. Cih neisam hi lo ih maw.

Tuni in ih mipil misiamte en leng deihloh pen in hong nusia leh a ma dinmun ama post tung zoding lampi atawnding, khau akitat lohna ding, Mipil misiamte in, Zomite ih lak khin hiam?.

Khau akitat lohna ding Kungfu Master pa in amasiamna teng 1or 2 bang ahilh dan in, tu in Zomi mipil, misaim, Makaite in na nungthaup dingin midang na bawkhin, napantah khinta hiam?.


lunggelna kiukhat pan...

Siam Khaute
Nov 4, 2013