Wednesday, February 24, 2021

GALKAP UKNA SUHKHIAT VAI LEH AA-TE PAULO-IN A OMNA THU


GALKAP UKNA SUHKHIAT VAI LEH AA TE PAU LOIN A OMNA THU 

By Moe Myint 


Thuneihna a sutkhia galkapte hangin Myanmar gambup mipi so vengvung in a om laitak Rakhine gam AA te leh mipite dai khipkhep uh hi. Amaute muhna bel siang mahmah hi. A san hi ta leh a eng hi ta leh hong kisatna ciangduai pen kibang a, Rakhine mipite thuakna kilamdang lo hi, cih thu hi.    


A beisa kum 5 sung tawntung thuneihna a ngah NLD kumpi ii lungkhauhna gu pen Rakhine mipite in na thuak khin uh hi. Gtn. Rakhine gam budget piak dan, Hluttaw ah thusunte kithal nial, Arakan National Party in zo ta leh 2008 thukhun paulamin Chief Minister pia nuam lo, cih bang thute hangin NLD leh Rakhine mipite kikal ah haksatna tampi om hi. 


Hih haksatna tawh kisai-in NLD in cikmah hunin thuhoih zaw lampi zon ding sawm ngei lo hi. 2018 kum ciangin Arakan National Party Makaipi lui khat ahi Dr. Aye Maung pen gambup langpang, ci-in thulu tuamtuam bulhin gilbem kum tampi khumcip dingin man uh hi. NLD in paulap a zon hangin peng thei tuan lo hi. 


NLD pen kumpi sem ahih manin ama mat hi lo, ci phial leh zong ama ngaihsutna a gen ding kilawm hi. A tawpna ah Galkapte mat hi, NLD thukimna hi lo hi, ci leh zong kingah hi napi kam khat beek pau lo hi. Hih thu hangin Rakhine minam makaite leh NLD kikal ah a kiphelkhia kik pak theilo thu kikai-awk kikhihbawk hong kipan hi. 


Rakhine minam thautawite hong hat semsem uh ciangin gen ding hong tam semsem hi. AA sungah Galkap tul sawm thum val om ta uh hi. Infantry Division 8 val bangin kivaipua thei ta uh hi. Mipite muanna leh thapiakna zong adimletin, ngah cih ding hi. Kawlgalkapte in kha 3 sungin a zung pan long khia ding, ci-in tangko in a tha neih khempeuh tawh do cih tak do gawp a, ahi zongin kha 3 pan tu-in kum 2 hong cing ta hi napi AA te thahat semsem zawsop uh hi. 


Hih kum 2 sungin kumpi a sem NLD in kalsuan khialhna lianpi nei hi, cih kitel hi. Galkapte gen khempeuh man maw man lo, cih a  mutel thei lo Daw Aung San Suh Kyi in ama min ngiat tawh AA te a beisiang dong a zung pan long khia ding, ci-in thupia mawk hi. Human rights kipalsat tampi om ta leh kimuhmawh bawlin Kawlgalkapte tungah pahtawina khawng pia ziahziah lel hi.


Rakhine gam sungah inn tampi khua tampi mei tawh a kihaltum laitakin mipite hehpih huai mahmah hi, ci-in kam khat beek a pau ding kilawm napi pau lo hi. Tua bek tawh pha loin Rakhine minam thautawite pen mingongtatte (Terrorist) ci-in ciamteh in tangko sawnsawn hi. Gambup kilemna thu kigen ta leh zong AA te pampaih denin sam nuam ngei lo hi. 2019 sungin Kawl Galkapte leh AA kikal ah thuthak pawlkhat ging hiauhiau pian napi NLD in kumpi a sep laitak ahih manin kimuang gawp hi ding hi ven kizakmawh bawlin awlmawh se lo lel hi. (Rakhine State sungah 2020 kiteelna bawl theih ding napi bawlsak loin mun tampi kinusiacip a, AA in kiteelna bawl dingin kun mah ta leh awlmawh tuan lo hi). 


Tua bang teng tawh February 1, 2021 ni galkapte ukna suhkhiat ni gambup khuazingpi sung a tun ciangin Kawlmite sung pan gam makaite leh activist te in mualmi thautawi dangte sangin AA te mitsuanin gensiat kipan uh hi. AA bek hi loin Rakhine mipi limlim zong Galkap thuneihna suhkhiat vai so lua se loin dai khikhe pian ahih manin amau dinmun a tellote in lamdang a sak ding mah uh zong ahi hi.


Bang hangin Rakhine State ah Galkap deihlohna mipi in nasia takin lungpho lo uh ahi hiam? A dawnna ding pen kitel hi. Kum 60 val Kawl Galkap tawh kidona ah hun tomno sungin AA te zah a tangthu kilamdangsak zo thautawi kipawlna dang om lo hi. Lei lam, tui lam leh van lam cih bangin Kawl galkapte in a tha neih khempeuh tawh AA te do cih tak do uh hi. Ahi zongin AA galkapte giahphual a lak zawh uh ginatak om lo bek hi loin Kawl Galkap a bu a mang nangawn a sihna thu ki-imcip zo loin Kawl mipiten a zak uh ahi hi. Lamkhat panin Kawl galkapte pilna apia zo taktak pen AA te bek  ahi hi.


Tu-in Kawl mipite a cihmawh uh ciangin a huh a panpih ding leh a koh a tai a belh theih ding uh pen Wah te leh KIA te sangin AA te hong lem zaw suak hi. A hang in biakna kibang ngeina leh tangthu mahmah zong kinai zaw uh hi. Wah te hi leh Sen minamte hi, cih theih hi a, KIA te hi leh Khristian ahih manin biakna vai-in belh ngam dingin tuat lo uh hi. 


Galkap ukna suhkhiat vai ah AA te a om hithiat uh pen lamdang lo takpi hi. Ahi zongin mipite lungsim ah bel lamdang kisak tek ahi hi. Tuate sungah 88 lai a Makaipi khat ahi Ko Min Ko Naing cih bang makaipite kam nangawn pan AA mawhsakna hong gin ciangin bel ngaihsut ding hong om leuleu hi. Hoihna lam sangin siatna lam manawh zaw kha thei ding hi. Amaute ciangciang makai minthangte in hih bang thu a gen ding uh ciangin AA te dinmun leh siksan thute limphatak a kan masak ding uh kilawm hi. 


AA te pau loin om khipkhep hi, cih mawhsakna ciang tawh thu a siang ding hi lo hi. “Kuakua kumpi kahin kuakua in nong pia vua nong pia kei uh zongin komau hinna ding leh komau thuneihna ding pen komau khut tawh ka sem khia ding uh hi,” cih thu pen AA te leh Rakhine mipi in kiptak len khin ta uh hi. NLD a kah zongin Galkap akah zongin kuakua akah zongin Rakhine mipite suahtakna ding leh ngimna tangtun nading pen AA in abanbanin semkhia toto lai ding ahi hi. Tua bangin a sem zo dingin zong thahatna nei ta uh hi. 


Kammal dang khatin gen leng, “Kong piak uh leh bek ngah ding…” cih Kawlte ngaihsutna hunte bei khin ta ahi hi. Ahi zongin khuapi lam a om Kawlmite leh NLD mi pawlkhat in hih thu mutel nai lo uh hi. Ko gambup mipi vote a ngah hi ung, ko ukna leh vaihawmna nuai ah na om uh kul hi, cih bang muhnate a ngaihsut phat ding uh hun ta hi. 


Galkap tha leh vanzat zong a kicing mahmah ta AA te in a tangkosa uh om bangin khua tampi mun tampi ah hausa leh khuatual upa makaite tawh thukimin na a sep zawh uh a kumin pai khin ta hi. Khuapi liante sung vaihawmnate cih loh mundang kivaihawmna pen AA te khutsung a tung khin ta ahi hi. 


Rakhine te zingvai pen Rakhine te mah in a hawm ta uh ahi hi. Tunai tengin mawtaw lamlian dung teng khawngah AA te kimu kawikawi ta hi. Galkap ukna suhkhiat vai ah NLD in galkapte kiang pan thuneihna a lakkik zawhna dingin a kalsuanna mabante ah hih bang thute a ngaihsut theih ding kilawm mahmah hi. 

………………………………………………………  

(Midangte thuakna leh muhna zong theihpih ding deihna tawh Kawllai sim theilote adingin kong lehkhiat hi a, Kawllai sim theite adingin original kician zaw ding hi. Link pen comment ah).


 

Saturday, February 13, 2021

LUNGPHONA AH ZATUI KIHEL TUI ADAWN KHA OM

 


GUZA KIHEL TUI ðŸ’¦ðŸ’¦ðŸ’¦a dawn kha omta


Hih sanggampa (kawlte khat) in Zani a i gen tui (guza kihel) Tuni in dawn kha in a hithei bangin a kikep laitak hi.


A khasiathuai pen hih tui a dawn kha tangval pa in a gen Na ah ka Nu bek tawh om khawm kahihmanin ka Nu na gen sak kei un.


Ka Nu pen lungtang natna nei in lunggim lua in teh ciin Siamah nu hopih vai khak masa ci zen hi.


Tua man in lampi pan hong kihawm tui bung pen a kihong sa hiam en masa in


A taw a vang kihu kik hiam sit phot in


Tua khit teh a bung LaiZang pan mek cip masa in a vang Na dang a om leh tui hong taak ding cihna hi.


Thusia a hihhang share ni e a thei nailo mah om veve ding


#Tuabek hilo aktui na ngawn zatui kisun ci uh hi! Pilvan in lamkal a hong kihawmte sang ei mahmah in ih puak ding thupi pen ding hi! 


In the Burma when they’re protesting the side of the road some of the people are distributed water bottles and eggs. In the water they’ve put poison and they’ve injected poison inside the eggs!

Tuesday, February 2, 2021

ITNA TAWH KITEN KHIT CIANG

 

#ITNA Tawh KiTen Khit Ciang


💞Itna tawh pum khat ih suah khit ciang in ngim na le tup na zong kisam lai hi.

     Nupa in ngimna tupna, na neih tuan kei le nu pa kal ah kihawm thawh na om thei ve ve hi.


💞Itna tawh ih kitenkhit ciang in nek khawm dawn khopna zong kisam hi.

     Nupa hih khit ciang in an nek hun kiton lo cih zong om thei aa tuate in nupa kal hong susia thei lai hi.


💞Itna tawh kiten khit ciang in sepkhawmna zong kisam hi.

     Zi bek" in sem,pasal bek" sem cih bang hi thei lo aa nupa aa ih sep khop kei le kineumuhna zong om thei hi.


💞Itna tawh kitenkhit ciang omkhop ding zong thu pi hi.

     Nupa hih khit ciang in nupa ki khen,kigam la leng kikhenna piang thei aih man in nupa omkhop den ding zong thu pi hi.


💞Itna tawh pumkhat suah khit ciang in kitheihsiamna le kimaisakna zong kisam hi.

     Nu ih hih khit ciang in ih hat loh na,ih damlohna,ih kicinlohnate ih kimaisak zawh kei le nupa kitotna piang thei lai hi.


💞Itna tawh kitenkhit ciang in kithupit sak na zong kisam lai hi.

     Kiteng khin lel hang ci in kinawlkhin ding hi lo aa kinek sem" in ih zi ih pasal mah ih thupit sak ding kisam hi.


💞Itna tawh kitenkhit ciang in  kiniamkhiatna zong kisam hi.

     Nupa ih hih khit hang in kinial nawn lo ding,kitawng nawn lo ding cih hi lo aa nupa ih hih khit ciang in kingaih lai sang in kiniamkhiat zawk ding hi lai hi.


💞Itna tawh kiten khit ciang in han ciam na kisam lai hi.

     Nupa hih khit ciang in nu pa kithutuak aa inn le lo ding,nek le dawn ding, puan silh nik ten dingte ih nupa aa ih hanciam khop ding kisam mah" hi.


💞Itna tawh kiten khit ciang in cil dan,zeksiam dan zong kisam hi.

     Nupa ih hih khit ciang in ih nek ih dawn ding ih zon kul aa sum le paaite tha lawh kul aa tua ciang in sum zat siam na,ciltheihnate hong thu pi mah" ding hi.


💞Itna tawh kiten khit ciang in kihehpihna zong kisam mah" hi.

     Nupa cih pen mi 2 pen 1 hi ta ahihman in khat sep zawhte sem khawm aa,khat puak zawh lohte pua khawm aa khat thanemnate ih kitha piak ding kisam mah" hi.


💞Nikhat niciang

                  Page. Follow. Share. Like credit: