Sunday, July 16, 2017

CHRISTIAN, NUNTAKNA KHUAVAK

AW CHRISIAN NUNTAKNA, KHUAVAK
Matthew 5:13-16
Nang leh kei ih nuntakna ah ih kitangsap mahmah ahi Christian nuntakna (Christian Life) ahi hi. Jesuh gumpa, honpa, tanpa dingin ih sankhitteh ih sihdong ihkalsuanna ah akisam Christian nuntakna ahi hi.
Mi pawlkhatte in Jesuh gumpa honpa in kasan khitnak leh ka utut in kagamta zongin Vangam tung veve ning ci-in Pupate Lawki pan Christian hong suak lecin Vangam tungding cia gen hun lai bang mahin nunta mawk uh hi. Lawmta kiho khatin Vangam tungveve ding leitung nuntaklai utbangin om ding hilel lo maw acih leh alawmpan, Vangam tungdingte in dawndawn lo hi veh aw ci hi. Ih Christian nuntakdan kisit huai mahmah sa ing.
Matthew sung ah agen bangin khen thum in lungngai khawm ni.

1.      Ci tawh na kibang uh hi.
Ci ihcih pen mikim in azat theih leh zatkim ahi hi. A hizongin an nek teh meh limsi e kici a, na ci uh limsi ei kici tuan lo hi. Tua ahih manin Christian ih nuntakna ah:
1)      Mikim tawh ih kipawl thei ding
2)      Ih sepna bawlna piakna ah hong kiphawktakei leh ih hihna mang sak lo ding,
3)      Hong kiphawk ta kei leh Pasian adingin Tavuan zo mahmah ding,
4)      Christian Piangthak ih hihna mite in hong muhtheih ding, Pasian ei hangin amuh theih ding, kisam hi.
Christian nuntakna ah ci bangin mitawh kipawl thei, hong kiphawk takei leh Pasian ah kipden a ih al tawntung ding hong deih hi.

2.      Khuavak bang na hi uh hi.
Tuni in nang leh kei Khuavak hong ci hi. Piangthak Pasian nungzui khat ih hih khittakciangin ih nuntakzia in mite Pasian amuh theihna dingin Khuavak ih suah ding pen hong deih hi. Hindu pasal khat tawh ka kiho a Pasian thu kagen pih zel hi. Ni khat Christian lunglut lo na hiam bang ci na ngaihsun a kacih leh, ka ngaihsutna ah “Christiante pen Siangtho ding, thuman ding, etc” in ka ngaihsut leh Kei  nuntakzia tawh kilamdang lo hi, tua ahih manin “Christian ka suahding pen kei adingin kilamdang lo” ci hi.

“Mei akivak khit ciangin lawh kikhuh lo-in asanna ah kikoih zaw in Innsung khempeuh tangsak” tuni ih lungngaih ding ah tatkhiatsa ih hih khitteh khuavak atangsak ding ih hi zaw a asanna mun ah koih in mite in hong muhding nungzuite ih hihi. Ih nuntakzia, ih gamtatzia, ih gamtat hoihte mite ih amuh ciangin ih Pa Pasian aphat theina dingin ih gamtat hoih uh khuavak bang na tangsak un, acih bangin ih gamtat hoih pen asang ah koih a Pasian umte, umlote Mei bangin atan ding kisam nang leh kei ih nuntakna akisam mahmah thu ahi hi.

Hindu pa cih bangin ih gamtatna ih gahtawh hong ki-en ahih lam phawk huai sa mahmah ing. Hindu, Buddhist ten khem2 hilo ding leh ih nuntakna zia thu-um lote in hong en den hi cih phawk ni. Online khat ah Muslimte khat leh Christiante kamkiselna khat ka mu a, No Christian anungta bia ci-in Thong sung ah kia percentage atamzaw pen Christiante na hi uh hi, Bangci Christian hiam cigiap ka mu hi.

Tang 16 ah agen bangin Christiante ih nuntakna mahmah in Pasian midangte in aphat, amuh theihna dingin ih gamtat hoih uh khuavak bangin ih tangsak ding athupi mahmah nang leh kei mawhpuak, vaipuak ahi hi cih mangngilh ngei kei ni.

3.      Khensatna bek hi lo Khentatna neih ding kisam.
Christian ih nuntakna sungah khentatna kician neih kul hi. Shadrach, Meshach, Abednego lawmtate ih et takciangin akhentatna uh thupi mahmah hi. Daniel 3:17-18 ah Kumpi pa kiang ah “Ka Pasian in hong hon ding hi, hong hotkhiat kei leh zong Nang milim mai ah kakun tuan kei ding uh hi,” ci-in dong uh hi.

Tuni in ih nuntakna sung ah lungngaih huai mahmah thu hih ahi hi. Tulai Christian tampi Nang leh kei akipan in ih kisapin Khentatna kician ahi hi. Pasian adingin:
1)      Nuntakna hoih, nuntakna tawh khuavak tangsak ding,
2)      Pasian ihbiakna pen hauhna, nopsakna ding bek ahih loh ding,
3)      Pasian ading ihpiakkhiatnate thupha sanna ding bek a ih ngaihsut loh ding,
4)      Pasian a ih piakkik 1/10 pen thupha sanna ding bek a ihpiak loh ding,
5)      Pasian ading ih sep ih bawl khempeuh Leitung thupha ngahna ding bekin ih ngaihsut loh ding,
6)      Thupha ka ngaih kei zongin ka zawng zongin Pasian ading pia, sem, um, gamtat hoih veve ding cih theih ding kisam hi. Zomi aw!
Tua bangin Thupha ding bekin ih ngaihsut takciangin, ih ngaihsutdan hong piang lohteh Pasian nusia in ih upnate uh kiam thei hi. Tua ahih main in Na/ih lungsim ah ih koih tawntung dingin Daniel te lawmta bangin Thupha sanna, daupaina ka ngaihkei zongin Ka sem, kapia, ka hih, ka gamtat hoih veve ding hi cih lungtang khentatna kisam mahmah hi. Tuabang khentatna neite Pasian in mawk koih tuanlo ahih lam phawk in.

Ih nuntakzia, ih upna zia mahmah Pasian adingbek ngaihsun, tunglam thu ding bek in ngaihsun in, Leitung hamphatna ding ngaihsutna hi sak lo ding hi hang, hih leitung thuphate, Nate mai ah Kunlo in Ka zawng, ka genthei zongin Pasian adingin ka nunta veve ding, cih Daniel te lawmtate ih bat takciangin Ih gamtat hoih mite in mu in Pasian hong phat thei ding uh hi.

Ka sapmi tam ka telmi tawm cih kammal lungngai zelzel ding zong kisam mahmah hi.
Deihsakna tawh hiteng akipulak hi ni. Nang leh kei ih nuntakpih theih nadingin Van laukha Siangtho in hong huhta hen! Amen

lungdam
Sian Siam Khaute
July 16,2017
Sunday





Saturday, July 15, 2017

NUPATE LUNGSIM PUAKZIA

Nupate lungsim puakzia
A kiteen khit zawh kum 11 bang a sawt khit ciangin, a neih uh tapa bek ahih manin nupa te’n a tapa uh it mahmah uh hi. Hun hong bei toto in a tapa uh zong kum 2 bang hong cingta hi. Zingsang khat a pa uh zum a pai ma in zatui thol hon sa khat sabuai tung ah a kikoih amu hi. A zumhun cing ta a hihman in a zi kiang ah zatui bung sin in bizu sung ah koih ding vaikhak in zumkah ding hong kuankhia hi. A nu in anbuk nasep teng sem in buai mah2 a hihman in a pasal thu vaikhak ong phawk man nawnlo hi.
Naupang pa’n sabuai tung a om zatui bung amuh ciangin sabuai lam hong zuan hi. Zatui bung a et leh limtuak sa ahih manin a vek in thakhat thu in a dawn hi. Tua zatui in naupangte aading gu a suak thei zatui nam ahi hi. Zatui a valh khit lian ciangin a nu’n hong mu hi. Patauhna lungsim tawh kinawh tak in a nu’n naupang pa zato lam ah pua in ong tai pih hi. Zato a tun ciangin naupang pa a nuntak na beita hi. A nu dah lua in hong sibup hi. A pasal tawh aki muh ding zong kihta mahmah hi.
Patau leh lungmang sa in zato khansung lam ah hong lut suk a pa in nuntak na anei nonlo a tapa luang bek mu khata hi. A tapa luang a et khit ciangin a zi kiang ah pai in kammal mal 4 hong gen hi. Bang kammal hi in na um mawh a?
A pasal in a gen kammal 4 te in
“ Ong ngai ing, Ngaih”.
Naupang pa ahih leh si khinta hi. Hong nungta kik thei nonlo ding hi. A pasal in a zi a khial in mu tuanlo hi. A pa un “Zum ka pai ma, tua zatui bung sin in ka kepna ding hun themno cik beek na pia kha leng hi bang thu pianglo mah ding hi ven' ci hi. A zi zong a pasal mah bangin a tapa neihsun a suplawh mah ahi veve hi. Kua mah kimawh sak tuanlo uh hi. Tulaitak in a zi i kisap penin a pasal i it na le hehnepna ahi hi. Tua a kisap pen a pasal in a pia ahi hi.
Khat veivei ciangin i kim i pam, itatna tuamtuam, i lawm le gual, i nasepna, khat le khat kizopna ah kua in mawhpua in, kua mawhsak ding cih tawh i hunbei kha thei zel hi. Khat le khat i kizopna ah khalumna, itna ki lah khiat ding mangngilh kha thei zel hi hang. A tawpna ah, ih it khat mawhna maisak ding a baih pen hilo hiam? Na neih nate manphat na thei in. Ih hehna, ih lungkim lohna, ih lungsim hong nasak nate khang sak lo in mawhmai sakna tawh tuisuak sak ding kisam hi.
Mi khempeuh in ih nuntakna ciat ah hi bangin ngaihsun thei hileng leitung ah buaina zong hong kiam tektek ding a, itna tawh hong kidim in hong etlawm mahmah ding hi. Mawhmai sakna tawh ki huatna, ki elna, lungkim lohna, ki hazatna te hawl khia lehang huaihamna le launate hong bei in na khempeuhte in ih upmawh zah in a haksat loh lam ih mu ding hi.
..................
Credit: Love Stories, Internet
Translate: Sleet ( 9:55 PM, 9/9/2015 )
Foto: Messi te innkuan
Sr; internet